آیا تابه‌حال هنگام رانندگی صدای ناهنجار و غیرعادی از چرخ‌ها شنیده‌اید یا احساس کرده‌اید که فرمان در دستان شما می‌لرزد؟ در صورت تجربه چنین شرایطی، احتمالا بلبرینگ ماشین شما دچار مشکل شده است. بلبرینگ از قطعات کلیدی خودرو است که نقشی پنهان اما حیاتی در حرکت ایمن و نرم خودرو دارد. بلبرینگ ماشین چیست و چه کاربردی دارد؟ در این مطلب از بلاگ اتوراسا راهنمای جامعی از تشخیص علائم خرابی بلبرینگ و نحوه تعویض بلبرینگ خودرو در اختیارتان قرار می‌دهیم تا بتوانید اطلاعات کاملی درباره این قطعه کوچک اما حیاتی به‌دست آورید. با ما همراه باشید
بلبرینگ ماشین کجاست و چه وظیفه‌ای دارد؟
محل استقرار بلبرینگ چرخ ماشین داخل مجموعه توپی چرخ است؛ یعنی محلی که چرخ به محور متصل می‌شود. شاید دوست داشته باشید بدانید که کار بلبرینگ ماشین چیست؟ کارکرد اصلی این قطعه، کاهش اصطکاک بین محور و چرخ است تا خودرو به‌نرمی حرکت کند. در حقیقت، این قطعه با تحمل فشار وزن خودرو، امکان حرکت آزادانه و روان چرخ‌ها را فراهم می‌کند.
ممکن است در کنار بلبرینگ، نام قطعه دیگری به‌نام رولبرینگ هم به گوشتان خورده باشد و دوست داشته باشید بدانید که مطلب فرق بلبرینگ و رولبرینگ چیست. بلبرینگ، از ساچمه‌های کروی کوچک تشکیل می‌شود که درون حلقه‌هایی فلزی قرار می‌گیرد و حرکت چرخشی را ممکن می‌کند. اما رولبرینگ دارای استوانه‌های کوچکی است که برای خودروهای سنگین‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بلبرینگ ماشین چرا خراب می‌شود؟
بر اساس منابع فنی، علت خرابی بلبرینگ خودرو به‌طور معمول یکی از موارد زیر است:
- نفوذ رطوبت یا گردوغبار به داخل بلبرینگ
- ضربه به چرخ‌ها یا تصادف
- نصب نادرست یا فشار بیش‌از‌حد هنگام تعویض
- رانندگی در مسیرهای پر از دست‌انداز یا ناهموار
- استفاده از لاستیک بی‌کیفیت که فشار نامتوازنی روی محور وارد می‌کند
عواملی که بیان شدند، موجب افزایش اصطکاک می‌شوند و در این صورت، دمای بلبرینگ بالا می‌رود. در پاسخ به سوال علت داغ شدن بلبرینگ چیست؟ باید بگوییم که افزایش آلودگی و کاهش روانکاری، موجب داغشدن بلبرینگ می‌شود.
علائم خرابی بلبرینگ ماشین
هنگام خراب‌شدن بلبرینگ ماشین، نشانه‌های هشداری وجود دارد که پاسخ سوال شما را درباره اینکه چطور بفهمیم بلبرینگ خراب شده است، می‌دهد. مهم‌ترین علائم خرابی بلبرینگ چرخ ماشین عبارتند از:
- شنیدن صدای غیرعادی (اگر هنگام چرخاندن فرمان صدای تق‌تق یا غر‌غر می‌شنوید، احتمال خرابی وجود دارد. این همان علت صدای تق تق از بلبرینگ ماشین است.)
- لرزش یا سفتی فرمان
- سایش غیرطبیعی لاستیک‌ها
- روشن‌شدن چراغ‌های ABS یا کنترل پایداری
- افزایش مصرف سوخت به‌دلیل اصطکاک بیشتر
در صورت مشاهده هر کدام از این نشانه‌ها، خودرو را روی جک بالا ببرید، چرخ را با دست بچرخانید و اگر صدای ساییدگی یا لقی در محور احساس کردید، بلبرینگ نیاز به تعویض دارد. پیشنهاد می‌کنیم چنانچه در حال برنامه‌ریزی برای سرویس یا تعویض قطعات هستید، مطالب دسته موتور خودرو چیست و شاسی ماشین کجاست را بخوانید تا درک جامع‌تری از اجزای فنی خودرو پیدا کنید.
بلبرینگ چرخ جلو و عقب چه تفاوتی دارند؟
بلبرینگ جلو به تعادل و فرمان‌پذیری خودرو کمک می‌کند و بلبرینگ عقب بیشتر وظیفه تحمل بار را به عهده دارد. بلبرینگ‌های جلو به‌طور معمول تحت فشار بیشتری هستند؛ چون وزن موتور و نیروی ترمز روی چرخ‌های جلو متمرکز است و دلیل زودتر مستهلک‌شدن بلبرینگ چرخ جلو نیز همین است. بااین‌حال هر دو در یک سیستم مشترک کار می‌کنند و خرابی یکی می‌تواند به دیگری آسیب بزند. نحوه تعویض بلبرینگ چرخ جلو ماشین و عقب بسته به نوع خودرو، سیستم تعلیق و روش تعویض آن متفاوت است.
نحوه تعویض بلبرینگ ماشین
در اکثر خودروهای جدید، بلبرینگ به‌صورت یکپارچه با مجموعه توپی چرخ تعویض می‌شود. نحوه تعویض بلبرینگ چرخ جلو ماشین و تعویض بلبرینگ چرخ عقب ماشین به ابزار خاصی نیاز دارد. اما اگر می‌خواهید خودتان بلبرینگ را عوض کنید، باید اقدامات زیر را انجام دهید:
- خودرو را در سطح صاف، متوقف و چرخ را باز کنید.
- کالیپر ترمز و دیسک را جدا کنید.
- پیچ‌های توپی چرخ را باز کنید و مجموعه را بیرون بکشید.
- بلبرینگ را با ابزار مخصوص نصب کنید.
- قطعات را به‌ترتیب اولیه جایگذاری کنید.
پیشنهاد می‌کنیم هم‌زمان هر دو بلبرینگ یک محور را تعویض کنید تا به تعادل بین چرخ‌ها بهتر برقرار کنید. در زمان تعمیر حتما وضعیت اجزای مرتبط مانند دیاق، شاسی و… را بررسی کنید.
بیشتر بخوانید: دیاق ماشین کجاست؟
نحوه تست بلبرینگ خراب و عمر مفید آن
اگر صدای بلبرینگ ماشین غیرعادی است و صدای زوزه‌مانند آن با افزایش سرعت بیشتر می‌شود، اقدام عملی که به شما توصیه می‌شود این است که چرخ‌ها را بالا ببرید و به لقی محور و صداها توجه کنید. چنانچه هنگام چرخاندن، صدای تق تق یا ساییده‌شدن شنیدید، بلبرینگ در حال ازبین‌رفتن است.
اگر می‌خواهید بدانید که عمر مفید بلبرینگ ماشین چقدر است، باید بگوییم که معمولا بین 75.000 تا 100.000 کیلومتر است؛ البته شرایط رانندگی و نوع لاستیک هم در طول عمر آن تاثیر دارد.
اگر هنگام بررسی بلبرینگ متوجه شدید که لاستیک‌ها به تعویض نیاز دارند، توصیه می‌کنیم از برندهای معتبر لاستیک چینی، لاستیک خارجی یا ایرانی بخرید. لاستیک داینامو از بین برندهای چینی و خرید لاستیک بارز از بین برندهای ایرانی را به شما توصیه می‌کنیم.
کوچک اما حیاتی
بلبرینگ ماشین هر چند قطعه‌ای کوچک است اما نقش مهمی در ایمنی، نرمی حرکت و عملکرد سیستم تعلیق ایفا می‌کند. توجه به علائم خرابی بلبرینگ ماشین و تعویض به‌موقع آن از بروز خسارت‌های سنگین‌تر پیشگیری می‌کند. در نهایت، توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده علائم خرابی بلبرینگ، حتما با یک تعمیرکار متخصص مشورت کنید تا با اطمینان و ایمنی بیشتری رانندگی کنید.
برای استعلام قیمت لاستیک و قیمت لاستیک دولتی، می‌توانید به فروشگاه راسا ویستا تجارت (اتوراسا) مراجعه کنید.
سوالات متداول
منبع: gmb.net ، thedrive.com
