تصور کنید در مسیری زیبا در حال رانندگی هستید، که ناگهان از زیر کاپوت ماشینتان بخار بیرون می‌زند و عقربه دما به وضعیت هشدار می‌رسد. این شرایط می‌تواند کاملا پیچیده و استرس‌زا باشد، به‌ویژه اگر ندانید که در این شرایط، چه اقداماتی باید انجام دهید. این پدیده که جوش آوردن ماشین نام دارد، می‌تواند آرامش سفر شما را به‌هم بزند و هزینه‌های سنگینی را به‌دنبال داشته باشد.
به همین دلیل، شناخت دلایل، علائم و راهکارهای مقابله با این مشکل اهمیت بسیاری دارد و از شما دربرابر اتفاقات ناگوار محافظت می‌کند. اگر در این زمینه اطلاعات کافی ندارید، توصیه می‌کنیم این مطلب از بلاگ اتوراسا را حتما بخوانید. در ادامه، راهنمای حامعی از جوش‌آوردن ماشین و نکات مربوط به آن را معرفی و بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: رگلاژ درب خودرو
علت جوش آوردن ماشین
موتور خودرو برای عملکرد صحیح، باید دمای ایده‌آلی داشته باشد. وظیفه تنظیم این دما و جلوگیری از داغ‌شدن بیش از حد موتور برعهده سیستم خنک‌کننده است. بنابراین هرگونه اختلال در این سیستم، می‌تواند منجر به جوش آوردن خودرو شود. از جمله دلایل اصلی اختلال در سیستم خنک‌کننده و جوش آوردن ماشین می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کمبود یا نشت مایع خنک‌کننده (ضدیخ و آب رادیاتور)، باعث دفع ناقص گرما از موتور می‌شود. حتما از بهترین ضدیخ برای جلوگیری از جوش آوردن خودرو استفاده کنید.
- خرابی پره‌های پمپ یا خود پمپ، باعث توقف جریان مایع و در نتیجه داغ‌شدن موتور می‌شود.
- گیرکردن یا بسته‌ماندن ترموستات، باعث نرسیدن مایع خنک‌کننده به رادیاتور می‌شود و در نتیجه آن، موتور داغ می‌کند.
- کمبود روغن موتور، باعث اصطکاک قطعات می‌شود و گرمای بیشتری تولید می‌کند.
- خرابی سیستم احتراق هم همان‌طور که پیداست باعث احتراق ناقص و تولید گرمای بیش از حد می‌شود.
- اگر می‌پرسید که «آیا فن خراب باعث جوش آوردن ماشین میشه؟» باید بگوییم که بله؛ هرگونه ایراد در فن رادیاتور که وظیفه خنک‌کردن مایع و دفع گرما را دارد، باعث بالارفتن حرارت می‌شود.
بیشتر بخوانید: جوش آوردن ماشین بعد از تعویض ترموستات
علت جوش آوردن ماشین در حالت درجا
جوش اوردن ماشین علتش چیست؟ هنگامی که ماشین در حالت درجا یا بدون حرکت کار می‌کند، جریان هوای ورودی از طریق رادیاتور کمتر می‌شود. در این وضعیت عملکرد صحیح فن رادیاتور اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. هرگونه خرابی یا ضعف فن رادیاتور دمای موتور را به سرعت افزایش می‌دهد و باعث جوش آوردن ماشین می‌شود. در این حالت، کمبود مایع خنک‌کننده یا انسداد در مسیرهای خنک‌کننده هم تاثیر منفی خود را سریع‌تر نشان می‌دهند.
جوش آوردن ماشین در تابستان
در تابستان عملکرد صحیح سیستم خنک‌کننده اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. چون گرمای هوا، به‌ویژه در ترافیک و سرعت‌های پایین، بار کاری سیستم خنک‌کننده را به‌شدت افزایش می‌دهد. اگر در هوای گرم سیستم خنک‌کننده از سلامت کامل برخوردار نباشد (مثلاً سطح مایع کم باشد، ترموستات خراب باشد، یا فن رادیاتور ضعیف کار کند)، خطر جوش آوردن ماشین به‌مراتب بیشتر از سایر فصل‌ها می‌شود.
در فصل تابستان، استفاده از تایر مناسب نیز به‌خاطر گرمای بیش از حد هوا بسیار اهمیت دارد. اگر در مناطقی زندگی می‌کنید که تابستان‌های بسیار گرمی دارد، خرید لاستیک مناسب را فراموش نکنید. هر چند که قیمت لاستیک خارجی کمی بالا است، اما به‌خاطر کیفیت بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای همه فصول به‌ویژه تابستان‌ها محسوب می‌شود. از بین برندهای لاستیک چینی هم می‌توانید گزینه‌های خیلی خوبی پیدا کنید. لاستیک داینامو یکی از این گزینه‌ها است.
جوش اوردن ماشین در ترافیک
به‌طور کلی ترافیک، فشار زیادی به سیستم خنک‌کننده وارد می‌کند. در ترافیک، سرعت خودرو بسیار پایین است یا در توقف کامل قرار دارد. در نتیجه جریان طبیعی هوا از طریق رادیاتور قطع می‌شود. در این شرایط، کار اصلی خنک‌سازی به‌عهده فن رادیاتور است. اگر فن به‌درستی کار نکند یا مایع خنک‌کننده کافی نباشد، دمای موتور به‌سرعت بالا می‌رود و خودرو جوش می‌آورد.
جوش آوردن ماشین در سربالایی
رانندگی در سربالایی، فشار زیادی به موتور وارد می‌کند. موتور برای غلبه بر نیروی جاذبه، باید با توان بیشتری کار کند و این به معنی تولید گرمای بیشتر است. در این شرایط اگر سیستم خنک‌کننده توان کافی برای دفع گرمای اضافی را نداشته باشد (به‌دلیل کمبود مایع، انسداد، یا خرابی فن)، موتور به‌سرعت داغ می‌شود و خودرو جوش می‌آورد.
جوش اوردن ماشین در جاده
جوش‌آوردن خودرو حتی در جاده‌های باز و سرعت‌های بالا، هم اتفاق می‌افتد. این وضعیت نشان‌دهنده وجود مشکلی جدی در سیستم خنک‌کننده است که در شرایط عادی کمتر به‌چشم آمده، اما با افزایش فشار در جاده، نمایان می‌شود. دلایلی مانند نشتی شدید مایع خنک‌کننده، خرابی پمپ آب، یا انسداد گسترده در رادیاتور می‌تواند باعث جوش آوردن ماشین در جاده شود.
بیشتر بخوانید: نحوه باز کردن قفل فرمان
جوش اوردن ماشین اتومات
سیستم کلی جوش‌آوردن موتور در خودروهای اتوماتیک تفاوتی با خودروهای دنده دستی ندارد. چون دلیل اصلی داغ‌شدن بیش از حد، مربوط به نقص سیستم خنک‌کننده موتور است. در خودروهای اتوماتیک خرابی سیستم خنک‌کننده گیربکس هم گاهی، باعث افزایش دمای موتور می‌شود. توجه داشته باشید که در خودروهای اتوماتیک، راننده ممکن است به‌دلیل تمرکز کمتر بر دنده و دور موتور، دیرتر متوجه علائم اولیه شود.
بیشتر بخوانید: جوش اوردن ماشین موقع کولر گرفتن
علائم جوش اوردن ماشین
خوشبختانه، جوش‌آوردن موتور در اکثر مواقع با علائمی همراه است که با توجه به آن‌ها، می‌توانید از آسیب‌های جدی متعاقب آن جلوگیری کنید. برخی از مهم‌ترین علائم جوش‌آوردن موتور خودرو را می‌توانیم به‌صورت زیر خلاصه کنیم:
- خروج بخار از زیر کاپوت: این شایع‌ترین و واضح‌ترین علامت جوش‌آوردن است. بخار غلیظی که از موتور بلند می‌شود، نشان‌دهنده تبخیر مایع خنک‌کننده است.
- بالا رفتن عقربه دمای موتور: نشانگر دمای موتور (که معمولاً در وسط صفحه آمپر قرار دارد)، به سمت “Hیا Hot یا ناحیه قرمز رنگ حرکت می‌کند.
- استشمام بوی غیر عادی: بوی شیرین معمولاً ناشی از نشتی مایع خنک‌کننده (ضدیخ) است. همچنین بوی سوختگی می‌تواند نشانه نشت روغن روی قطعات داغ موتور باشد.
بیشتر بخوانید: دلیل بالا رفتن آمپر آب ماشین
اقدامات لازم در هنگام جوش آوردن خودرو
حالا که با علائم و دلایل این مشکل آشنا شدید باید به‌دنبال راهکار برای جوش آوردن خودرو هم باشید. اقدامات فوری که هنگام جوش‌آوردن خودرو باید انجام دهید، عبارتند از:
- به محض مشاهده علائم، آرام باشید و با رعایت ایمنی کامل، خودرو را در کنار جاده متوقف کنید.
- اگر امکان دارد، موتور را در حالت دنده خلاص با دور آرام روشن نگهدارید. یا اگر مجبور به خاموش‌کردن هستید، بلافاصله پس از توقف این کار را انجام ندهید. همچنین در صورت عدم امکان یا احساس خطر، هر ۳۰ ثانیه یک تک استارت کوتاه بزنید تا قطعات متحرک کمی حرکت کنند و به هم نچسبند.
- برای کمک به خروج سریع‌تر حرارت، کاپوت را با احتیاط باز کنید. در این شرایط مراقب بخار داغ باشید.
- در رادیاتور را به هیچ عنوان باز نکنید و روی موتور آب نریزید، این کار فوق‌العاده خطرناک است. در نهایت موتور برای خنک‌شدن حداقل به ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد.
خطرات جوش اوردن ماشین
جوش آوردن موتور، مشکل خطرنامی است و عواقب مختلفی را به‌همراه دارد. گرمای بیش از حد، باعث انبساط و تاب برداشتن واشر سرسیلندر می‌شود. همچنین آسیب به یاتاقان‌ها و رینگ پیستون هم از خطرات جوش‌آوردن موتور هستند. گرمای شدید، احتمال ذوب‌شدن یا تغییر شکل قطعات را افزایش می‌دهد. این تنش حرارتی باعث تاب برداشتن و تغییر شکل دائمی سرسیلندر یا بلوک موتور می‌شود.
بیشتر بخوانید: تکنیک دنده عقب
چگونه از جوش اوردن ماشین جلوگیری کنیم
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است! برای جلوگیری از بالارفتن حرارت و جوش‌آوردن موتور خودرو می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:
- بررسی منظم سطح مایع خنک‌کننده (مایع خنک‌کننده باید بین خطوط minimum و maximum باشد)
- استفاده از ضدیخ و ضدجوش مناسب
- بررسی دوره‌ای سیستم خنک‌کننده (مثلاً هر ۶ ماه یا به‌صورت سالانه)
- تعویض به‌موقع مایع خنک‌کننده (برای تعویض به‌موقع مایع خنک‌کننده از دستورالعمل‌های سازنده خودرو پیروی کنید)
- بررسی سطح روغن موتور (همیشه روغن موتور را در سطح استاندارد حفظ کنید)
- توجه به عقربه دما (در حین رانندگی، به‌ویژه در شرایط سخت، به نشانگر دمای موتور دقت کنید)
جوش اوردن ماشین | هشداری برای خرابی‌های جدی
جوش آوردن ماشین هشداری جدی است. این وضعیت نه‌تنها منجر به هزینه‌های سنگین تعمیرات می‌شود، بلکه در صورت عدم رسیدگی صحیح، ایمنی شما و سرنشینان دیگر را به‌خطر می‌اندازد. با شناخت دلایل، علائم و مهم‌تر از همه، با رعایت اصول پیشگیری و انجام اقدامات صحیح در مواقع اضطراری، می‌توانید از خودروی خود در برابر این مشکل محافظت کنید. آیا تابه‌حال جوش‌آوردن ماشین را تجربه کرده‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما نیز به‌اشتراک بگذارید.
برای خرید لاستیک بارز یا خرید لاستیک دولتی می‌توانید به فروشگاه راسا ویستا تجارت (اتوراسا) مراجعه کنید.
سوالات متداول
من ساره الهی فوق لیسانس و تولیدکننده محتوای تخصصي با بيشتر از 6 سال سابقه. متخصص در حوزه خودرو و صنعت و نگارش انواع محتوای تخصصی و عمومی. هدف من ارائه اطلاعات دقیق، کاربردی و به‌روز به شماست تا در زمينه خودرو، قطعات و لوازم جانبي ان به شما كمك كند و منجر به انتخابهاي هوشمندانه‌تري شود.
