اگر شما هم از آن دسته رانندگانی هستید که به سلامت خودرو و بهینهسازی عملکرد آن اهمیت میدهید، احتمالا توصیه استفاده از گاز نیتروژن بهجای هوای معمولی برای باد کردن تایرها به گوشتان رسیده است. اما آیا این راهکار واقعا ارزش سرمایهگذاری دارد یا صرفا یکی دیگر از تبلیغات تجاری بهحساب میآید؟ بسیاری بر این باورند که باد نیتروژن فقط برای ماشینهای مسابقهای کاربرد دارد و برای خودروهای معمولی حتی خطرناک است!
در این مطلب از بلاگ اتوراسا بهجای ارائه پاسخ مستقیم به این شبهات، به مقایسه باد نیتروژن و باد معمولی برای لاستیک میپردازیم و با توصیف مزایا و معایب، به شما کمک میکنیم تا به درک جامعی از این موضوع دست پیدا کنید. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
درک مفهوم بنیادی باد نیتروژن
برای درک کامل فرق باد نیتروژن و باد معمولی برای لاستیک، باید ابتدا با ماهیت این دو گاز آشنا شویم. هوای معمولی که در اکثر پمپ بنزینها و مراکز خدمات خودرو استفاده میشود، ترکیبی طبیعی از گازها است که از ۷۸٪ نیتروژن، ۲۱٪ اکسیژن و ۱٪ گازهای دیگر مانند آرگون و دیاکسید کربن تشکیل میشود. در مقابل، باد نیتروژن که بهعنوان گزینهای تخصصی معرفی میشود، از ۹۳٪ تا ۹۵٪ نیتروژن خالص تشکیل شده است.
مقایسه باد نیتروژن و هوا در لاستیک نشان میدهد که خلوص بالای نیتروژن عامل اصلی مزایای گزارششده برای آن محسوب میشود. فرایند تولید نیتروژن خالص به تجهیزات ویژهای نیاز دارد که بتواند اکسیژن و دیگر گازها را از ترکیب اصلی هوا جدا کند.
بیشتر بخوانید: تنظیم فشار باد لاستیک
بررسی دقیق مزایای باد نیتروژن
مقایسه باد نیتروژن و باد معمولی برای لاستیک را با بررسی مزایای این گاز نجیب و غیرفعال آغاز میکنیم که کاربرد آن، چه برای خودروهای سبک و چه برای خودروهای نیمه سنگین و سنگین را توجیه میکند:
پایداری فشار بالاتر
یکی از مهمترین مزایای باد نیتروژن نسبت به هوا، پایداری قابلتوجه فشار درون لاستیک است. از دیدگاه علمی، مولکولهای نیتروژن نسبت به مولکولهای اکسیژن سرعت نفوذ کمتری از دیواره لاستیک دارند. این ویژگی فیزیکی باعث میشود لاستیکهایی که با نیتروژن پر شدهاند، فشار خود را برای مدت طولانیتری حفظ کنند. در عمل، این به معنای کاهش دفعات نیاز به تنظیم باد لاستیک و صرفهجویی در هزینهها است.
کاهش اکسیداسیون و افزایش عمر لاستیک
از دیگر برتریهای مهم نیتروژن، کاهش قابلتوجه فرایند اکسیداسیون در دیواره داخلی لاستیک است. اکسیژن موجود در هوای معمولی بهمرور زمان باعث اکسیدشدن و تخریب ترکیبات لاستیکی میشود، درحالیکه نیتروژن این اثر مخرب را ندارد. بنابراین فرقی نمیکند کاربر دائمی لاستیکهای خارجی باشید یا خرید لاستیک دولتی را ترجیح میدهید؛ در هر حال، با کاربرد نیتروژن، طول عمر لاستیک زیاد میشود.
ایمنی بالاتر
چون نیتروژن توانایی بیشتری در دفع و کنترل گرما دارد، لاستیک در مسیرهای طولانی یا شرایط داغ کمتر داغ میکند و احتمال ترکیدن آن بهطور چشمگیری پایین میآید. از طرفی داخل نیتروژن رطوبت و اکسیژن وجود ندارد. به همین دلیل وقتی دمای هوا تغییر میکند، فشار لاستیک کمتر دچار نوسان میشود. این ثبات فشار باعث میشود نیتروژن برای خودروهایی که تحت فشار یا سرعت بالا کار میکنند—مثل ماشینهای مسابقه—گزینهای مطمئنتر باشد.
عملکرد عالی در شرایط آبوهوایی متغیر
رانندگانی در که مناطق بسیار گرم یا بسیار سرد زندگی میکنند، همواره روی استفاده از نیتروژن برای بادکردن لاستیکها تاکید دارند. دلیل اینهمه اصرار و تفاوت باد نیتروژن در دماهای مختلف چیست؟ باید بگوییم که نیتروژن در برابر تغییرات دما پایدارتر از هوای معمولی عمل میکند. ضریب انبساط حرارتی نیتروژن کمتر از هوای معمولی است، به این معنی که با تغییرات دما، تغییر فشار کمتری در لاستیک ایجاد میشود. این ویژگی بهخصوص برای رانندگی در شرایط جادهای متنوع یا آبوهوای افراطی به کار میآید.
سواری نرمتر، کنترل بهتر و کاهش مصرف سوخت
به دلیل پایداری فشار باد نیتروژن، خودرویی که لاستیکهای آن با نیتروژن پر شده باشد، سواری نرمتر و کنترل بهتری دارد. این موضوع بهویژه در سرعتهای بالا و پیچهای جادهای بیشتر به چشم میآید. از طرف دیگر، بهینهسازی راندمان حرکتی باعث کاهش محسوس مصرف سوخت میشود. طبق گبرخی گزارشها، گاز نیتروژن تا حداقل ۳ درصد در کاهش مصرف سوخت نقشآفرینی میکند. این رقم جزئی در بلندمدت، صرفهجویی قابلتوجهی به همراه خواهد داشت. بنابراین تأثیر باد نیتروژن در مصرف سوخت و عمر لاستیک را نباید نادیده بگیرید.
کمک به محیط زیست
از منظر زیستمحیطی و با توجه به آمار تکاندهنده دفن سالانه ۳۰۰ میلیون حلقه لاستیک در سراسر جهان، بهکارگیری نیتروژن میتواند سهمی ۳۰ درصدی در کاهش این حجم از آلودگی داشته باشد. باتوجهبه قیمت لاستیک خارجی یا حتی ایرانی، چنین رویکردی نهتنها انتخابی بهینه برای خودروداران است، بلکه گامی مؤثر در جهت حفظ سلامت اکوسیستم و تحقق اهداف توسعه پایدار بهشمار میآید.
بررسی معایب باد نیتروژن
اگر تاکنون شک داشتهاید که آیا باد نیتروژن باعث ترکیدن لاستیک میشود؟ حال به پاسخ صحیح رسیدهاید. باد نیتروژن بهدلیل عدم اشتعال و کاهش سرعت ازدستدادن گرما، احتمال ترکیدن لاستیک را کاهش میدهد و مزایای مهم دیگری به همراه دارد. اما درست این است که در مقایسه باد نیتروژن و باد معمولی برای لاستیک، به نکات منفی آن هم توجه کنید. در ادامه، معایب باد نیتروژن را معرفی و بررسی کردهایم:
بیشتر بخوانید: بالانس لاستیک چیست
هزینه بالاتر
پر کردن لاستیک با نیتروژن معمولا هزینه بیشتری دارد که دلیل آن، تجهیزات خاص موردنیاز برای تولید و توزیع نیتروژن خالص است. این هزینه در بلندمدت میتواند قابلتوجه باشد، بهویژه اگر نیاز به تنظیم مکرر باد لاستیک وجود داشته باشد.
دسترسی محدود
همه مراکز خدمات خودرو نیتروژن ندارند که این میتواند بهخصوص در سفر مشکلساز باشد. به دلیل هزینه بالا، استقبال چندانی از نیتروژن نمیشود و در بسیاری از شهرهای کوچک و مناطق دورافتاده، دسترسی به این گاز برای باد کردن لاستیکها محدود یا حتی غیرممکن است.
منافع محدود برای رانندگی شهری
برای رانندگیهای معمول شهری و روزمره، مزایای نیتروژن چندان محسوس نیست و هزینه اضافه توجیه اقتصادی ندارد. راننده ممکن است صرفنظر از قیمت لاستیک چینی یا هر لاستیک خارجی دیگری، هزینه بیشتری بابت خرید تایر پرداخت کند تا از مزایای کیفیت و دوام آن برخوردار شود، اما کاربرد نیتروژن چندان ضروری به نظر نمیرسد.
تفاوت فشار باد نیتروژن و باد معمولی
در مقایسه باد نیتروژن و باد معمولی برای لاستیک باید به این موضوع مهم اشاره کنیم که هیچ تفاوت فشاری میان این دو برای یک لاستیک وجود ندارد. به بیان بهتر، فشار توصیهشده توسط سازنده خودرو، مستقل از نوع گاز، یکسان است. آنچه تغییر میکند، سرعت کاهش فشار است، نه مقدار فشار اولیه. این موضوع از اصول بنیادی فیزیک گازها ناشی میشود.
اگر در مورد تفاوت باد نیتروژن در خودرو سواری و سنگین کنجکاو هستید، باید بدانید که تمام ویژگیهای مفید گاز نیتروژن، یعنی فشار پایدارتر، رطوبت کمتر و ایمنی بیشتر، در هر دو نوع خودرو سبک و سنگین به یک اندازه صدق میکند. با این حال، در خودروهای سنگین که فشار باد و دمای لاستیک بهشدت بالا میرود، مزایای نیتروژن مانند کاهش دمای لاستیک در شرایط سخت و افزایش طول عمر تایر اهمیت بیشتری پیدا میکند.
آیا میتوان باد نیتروژن و باد معمولی را باهم ترکیب کرد؟
این یک سؤال مهم با پاسخی حیاتی برای بسیاری از رانندگان است. بله، امکان ترکیب این دو وجود دارد و از نظر فنی هیچ خطری متوجه لاستیک و ایمنی خودرو نیست. سنسورهای TPMS خودرو نیز قادر به تشخیص تفاوت بین این دو گاز نیستند. پس اگر هنوز تردید دارید که باد نیتروژن بهتر است یا معمولی، میتوانید از ترکیب این دو برای باد کردن لاستیکها استفاده کنید. اگرچه این ترکیب باعث کاهش مزایای نیتروژن خالص میشود، اما بهوضوح متوجه اثرات مثبت آن بهویژه در هوای بسیار سرد یا گرم خواهید شد.
بیشتر بخوانید: پله شدن لاستیک
بهترین انتخاب کدام است؟
بهعنوان نکته نهایی درباره مقایسه باد نیتروژن و باد معمولی برای لاستیک و کاربرد نیتروژن یا باد معمولی برای باد کردن تایرهای خودرو، باید تحلیل هزینه-فایده انجام دهید. اگر خودروی شما عمدتا در شهر استفاده میشود و مسافتهای کوتاه طی میکنید، هوای معمولی گزینه منطقیتری است. اما اگر معمولا در حال پیمودن مسافتهای طولانی هستید، در مناطقی با تغییرات دمایی شدید زندگی میکنید یا از لاستیکهای گرانقیمت استفاده میکنید، نیتروژن انتخاب بهتری بهنظر میرسد.
درنهایت، نظارت منظم بر فشار باد لاستیکها، فارغ از نوع گاز مصرفی، مهمترین فاکتور در حفظ ایمنی و عملکرد بهینه خودرو است و چهبهتر که این فاکتور با کیفیت بالای تایر ترکیب شود. برای خرید لاستیک باکیفیت و مطمئن میتوانید به فروشگاه اینترنتی راسا ویستا تجارت (اتوراسا) مراجعه کنید. در این بستر آنلاین، امکان خرید لاستیک بارز و لاستیک داینامو با بهترین قیمت و تضمین کیفیت برای شما فراهم است.
منابع: karnameh.com ،kianbattery.com ،rouzegarekhodro.ir
پرسشهای متداول
من دلارام شرف الدین هستم و ارشد هوش مصنوعی دارم. عاشق فناوری هستم و از سال ۱۳۹۵ فعالیت خودم رو به عنوان مترجم و تولیدکننده محتوا در حوزه های متنوع تکنولوژیکی از جمله دستگاههای هوشمند و خودرو شروع کردم و در حال حاضر با رسانه های خبری مختلف همکاری دارم.
