نگهداشت یک خودرو، فرایندی چند بعدی است که شامل اجزای به ظاهر کوچک اما حیاتی است. در میان خدمات معمول نگهداری و تعمیرات خودرو، دو اصطلاح بالانس چرخ و میزان فرمان بهطور مکرر شنیده میشوند. اکثر رانندگان این دو سرویس را اشتباه میگیرند، اما هر کدام کارکردی مجزا دارند که بر ایمنی، راحتی و طول عمر قطعات خودرو تاثیر مستقیم میگذارند.
در این مطلب بلاگ اتوراسا، میخواهیم درباره تفاوت بالانس و میزان فرمان صحبت کنیم و به شما بگوییم که چرا نباید این دو سرویس را نادیده بگیرید. دانستن این تفاوت، نه تنها شما را به رانندهای آگاهتر تبدیل میکند، بلکه در هزینههای بلندمدت ناشی از تعویض زودهنگام تایر و تعمیرات سیستم تعلیق صرفهجویی خواهید صرفهجویی میکند. پس ادامه مطلب را از دست ندهید.
بالانس تایر
بالانس تایر، سرویسی مکانیکی است که تضمین میکند وزن تایر و رینگ شما در زمان چرخش بهصورت یکپارچه و یکنواخت توزیع میشود. حتی بهترین تایرها دارای تلرانسهای جزئی در وزن هستند که ممکن است در سرعتهای پایین محسوس نباشد اما بهمحض آنکه سرعت را افزایش دهید، متوجه توزیع نامتوازن وزن و ارتعاشات خواهید شد.
بههرحال هنگام خرید لاستیک هر چند لاستیکتان را از فهرست بهترین لاستیک خارجی انتخاب کرده باشید، با تلرانسهای جزئی در وزن مواجه خواهید شد که موجب ارتعاش میشوند و بهمحض افزایش سرعت متوجه آن میشوید.
اطلاعات بیشتر: بالانس چرخ چیست؟
فرآیند و تکنیک بالانس تایر
با قرارگیری چرخ روی یک دستگاه بالانس دقیق، فرایند بالانس انجام میشودد. این دستگاه تعیین میکند کدام سمت چرخ (داخلی یا بیرونی) دارای وزن سبکتر یا سنگینتر است. برای اینکه عدم تعادل اصلاح شود، وزنههای فلزی کوچکی توسط تکنسینها به لبههای رینگ متصل میشوند. این وزنهها بهصورت جبرانی عمل میکنند و چرخش چرخ را صاف و بدون لرزش نگه میدارند. این فرایند برای حفظ کیفیت رانندگی ضروری است. اگر به فکر خرید لاستیک بلک هاوک یا معتبرترین برند لاستیک چینی هستید، انجام این فرایند ضروری است.
علائم و پیامدهای عدم بالانس
اگر چرخهای خودروتان بهخوبی بالانس نباشد، با مشکلات زیر مواجه خواهید شد:
لرزش فرمان
لرزش فرمان رایجترین نشانه است که معمولا در سرعتهای بالا مانند بالای 80 تا 100 کیلومتر در فرمان حس میشود. در مطلب علت لرزش فرمان در بلاگ اتوراسا، میتوانید اطلاعات بیشتری درباره این مشکل کسب کنید.
لرزش بدنه
بالانسنبودن چرخها، باعث لرزش بدنه میشود. این مسئله در خودروهای دیفرانسیل عقب موجب میشود که لرزش در صندلی یا کف خودرو محسوس باشد.
بیشتر بخوانید: جعبه فرمان ماشین چیست
سایش نامنظم تایر
برقرار نبودن تعادل در بلندمدت منجر به سایش موضعی و بهاصطلاح تکهای در آج تایر میشود.
زمان بالانس کردن تایر
بهترین زمان برای انجام فرایند بالانس تایر، شرایط زیر است:
- زمان خرید تایر جدید
- پس از تعویض فصلی تایرها
- بهصورت دورهای مثلا هر 10.000 تا 15.000 کیلومتر
- پس از برخورد شدید با چالهها یا موانع که ممکن است وزنههای رینگ را جابهجا کرده باشد.
میزان فرمان
تفاوت بالانس و میزان فرمان در اینجا مشخص میشود. بر خلاف بالانس که با وزن سروکار دارد، میزان فرمان، سرویسی است که بر تنظیم زوایای هندسی چرخها تمرکز دارد. با میزان فرمان مطمئن میشوید که قرارگیری چرخها نسبت به یکدیگر، نسبت به جاده و نسبت به بدنه خودرو بر اساس مشخصات دقیق کارخانه تنظیم شده است. در تنظیمات میزان فرمان سه زاویه اصلی کَمبر (Camber)، کَستر (Caster) و تو (Toe) وجود دارد. در ادامه، درباره تمامی این موارد اطلاعات بیشتری ارائه کردهایم:
بیشتر بخوانید: میزان فرمان چیست؟
زاویه تو (Toe)
این زاویه در سایش نامنظم تایرها تاثیر دارد و میزان انحراف چرخها به سمت داخل یا خارج را نسبت به یکدیگر مشخص میکند (همانند پای انسان که پنجهها رو به داخل یا خارج است).
زاویه کمبر (Camber)
کمبر، زاویه متمایلشدن چرخ به سمت داخل یا خارج از بالا است. تنظیم نادرست آن باعث سایش شدید کناره داخلی یا خارجی تایر میشود.
زاویه کستر (Caster)
منظور از زاویه کستر، زاویه میله محوری فرمان است و بر پایداری جهتیابی و بازگشت فرمان به مرکز تاثیرگذار است.
علائم و پیامدهای نامیزانی فرمان
اگر فرمان نامیزان باشد، علائم مختلفی بروز پیدا میکند که از جمله آنها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کشیدهشدن خودرو به یک سمت: بدون دخالت شما و در جاده صاف، خودرو به آرامی به چپ یا راست متمایل میشود.
- کجبودن فرمان: هنگام رانندگی در خط مستقیم، فرمان خودرو در موقعیت مرکزی قرار ندارد و کج است.
- سایش سریع و یکطرفه آج تایر: تایرها پیش از موعد و بهسرعت فقط از یک سمت (داخل یا خارج) ساییده میشوند.
- مشکلات فرمانپذیری: هنگام پیچیدن، فرمان سفت است و بهسختی دستورات را میپذیرد.
زمان نیاز به میزان فرمان
در شرایط زیر، باید نسبت به میزانکردن فرمان اقدام کنید:
- در صورت برخورد شدید با جدول، چاله یا هر مانع سخت و بزرگ
- پس از تعویض قطعات اصلی سیستم فرمان یا سیستم تعلیق
- هر موقع نشانههای کشیدهشدن خودرو را مشاهده کردید
- هر یک تا دو سال بهعنوان نگهداری پیشگیرانه
بیشتر بخوانید: باز کردن قفل فرمان
اول بالانس یا میزان فرمان؟
یکی از مهمترین سوالهایی که دررابطهبا تفاوت بالانس و میزان فرمان مطرح میشود، این است که اول بالانس را انجام دهیم یا میزان فرمان؟ بهطور کلی توصیه میکنیم که ابتدا بالانس چرخها و سپس میزان فرمان را انجام دهید. بالانس چرخ، عیوب لرزش و ارتعاش ناشی از توزیع نامتوازن وزن را برطرف میکند. اگر چرخها نامتوازن باشند، لرزش باعث میشود که دستگاه با ثبت اندازههای نادرست از زوایای چرخها، شما را با مشکل مواجه کند. بنابراین با بالانسکردن چرخها مطمئن میشوید چرخها در حالت چرخش، صاف و بدون لرزش هستند و شرایط مناسب برای انجام تنظیمات دقیق زوایای میزان فرمان فراهم است.
بالانس چرخ، مشکل لرزش و ارتعاش ناشی از توزیع نامتوازن وزن را برطرف میکند. اگر چرخها نامتوازن باشند، لرزش آنها میتواند باعث شود که دستگاههای میزان فرمان، اندازهگیریهای نادرستی از زوایای چرخها ثبت کنند. با بالانسکردن چرخها، اطمینان حاصل میکنید که تایرها در حالت چرخش، صاف و بدون لرزش هستند و زمینه برای انجام تنظیمات دقیق زوایای میزان فرمان فراهم میشود. اگر بالانس چرخها و بعد از آن تنظیم میزان فرمان را انجام دهید از سایش نامتوازن، تحمیل هزینههای اضافی و مشکلات رانندگی جلوگیری خواهید کرد.
تفاوت بالانس چرخ با میزان فرمان در خودرو
در جدول زیر، اطلاعاتی کلی و دقیق درباره فرق بالانس چرخ و میزان فرمان ارائه کردهایم:
| ویژگی | بالانس تایر (Tire Balancing) | میزان فرمان (Wheel Alignment) |
| هدف | توزیع وزن یکسان روی چرخ | تنظیم زوایای چرخ (تو، کمبر، کستر) |
| علائم رایج | لرزش فرمان در سرعتهای بالا | کشیدهشدن خودرو به یک سمت |
| محل اصلاح | نصب وزنههای کوچک روی رینگ | تنظیم اجزای سیستم تعلیق و فرمان |
| نتیجه مثبت | سواری نرمتر و آرامتر | فرمانپذیری دقیقتر و پایداری بیشتر |
ایمنی و افزایش عمر تایر با نگهداری همزمان
دانستن تفاوت بالانس و میزان فرمان در تشخیص درست مشکلات خودرو به شما کمک میکند. بالانس چرخ با توزیع متوازن وزن، مشکل لرزش را حل میکند و راحتی سواری را بهبود میبخشد. میزان فرمان هم با تصحیح هندسه کلی خودرو ضامن پایداری جهتیابی و جلوگیری از سایش غیرطبیعی است.
با نادیدهگرفتن هر کدام از این سرویسها، نه تنها ایمنی خود را به خطر میاندازید بلکه با سایش نامنظم تایر، عمر مفید آن را کاهش میدهید و متحمل هزینههای بیشتر خواهید شد. اگر هر یک از علائم لرزش فرمان یا کشیدهشدن خودرو را تجربه میکنید، بهتر است هر چه سریعتر به یک تعمیرگاه معتبر برای انجام بالانس و میزان فرمان مراجعه کنید.
در فروشگاه آنلاین راسا ویستا تجارت (اتوراسا) میتوانید خرید لاستیک دولتی و لاستیک بارز را با بهترین قیمت و ضمانت کیفیت انجام دهید.
سوالات متداول
منبع: commercialtire.com
