لاستیک یکی از مهم‌ترین اجزای خودرو است که روی هندلینگ کلی آن تأثیر می‌گذارد. لاستیک‌ها در انواع متفاوت ساخته شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به لاستیک معمولی، مسابقه‌ای و زمستانی اشاره کرد. تایرهای معمولی گزینه ایده‌آل برای کاربرد روزمره به حساب می‌آیند، ولی برای یک ماشین مسابقه‌ای نمی‌توان از لاستیک معمولی استفاده کرد. از طرف دیگر، تفاوت لاستیک مسابقه ای با معمولی باعث شده کاربرد این نوع لاستیک برای خودروهای معمولی غیرقانونی و خطرناک باشد.
در این مقاله از مجله اتوراسا به بررسی فرق تایر معمولی با تایر مسابقه‌ای می‌پردازیم تا ضمن درک تفاوت‌های اصلی، از کاربرد خاص هر یک مطلع شده و درنهایت بهترین گزینه را برای وسیله نقلیه خود انتخاب کنیم.
بیشتر بخوانید: مقایسه خودرو دنا و تارا
تفاوت لاستیک مسابقه ای با معمولی چیست؟
برخی افراد باور نادرستی نسبت به لاستیک‌های مسابقه‌ای دارند. آن‌ها فکر می‌کنند که چون لاستیک مسابقه‌ای قادر به تحمل سرعت‌گیری و شتاب‌گیری بالا در پیچ‌وتاب پیست‌ها هستند، پس می‌توانند گزینه مناسبی برای خودروهای معمولی باشند، چون رانندگی در کوچه و خیابان‌های شهری آسان‌تر و بدون فشار است. البته این افراد به محض درک تفاوت لاستیک مسابقه‌ای و معمولی به اشتباه خود پی می‌برند و متوجه می‌شوند که چرا نباید از لاستیک مسابقه‌ای برای ماشین معمولی استفاده کرد.
فرقی ندارد لاستیک چینی یا ایرانی یا متعلق به برندهای غول و مطرحی همچون میشلین باشد، لاستیک مسابقه‌ای دارای مشخصاتی است که کاربرد آن را محدود می‌کند.
برای توضیح تفاوت بین لاستیک مسابقه‌ای با لاستیک جاده می‌بایست طراحی، ویژگی‌ها و کاربرد تایر را مدنظر قرار داد. آشنایی با این تفاوت‌ها به درک اهمیت نگهداری از لاستیک برای رانندگی امن‌تر نیز کمک می‌کند.
تفاوت تایر مسابقه‌ای با تایر معمولی با بررسی چند جنبه مهم آشکار می‌شود. این جنبه‌های خاص عبارت‌اند از کشش، طول عمر، تحمل فشار، مواد سازنده و نوع گازی که درون آن‌ها را پر می‌کند.
کشش
کشش، اولین مشخصه‌ای است که با بررسی آن متوجه می‌شوید که فرق لاستیک معمولی با لاستیک مسابقه‌ای چیه و چرا نباید این دو نوع لاستیک را به جای هم به کار برد.
آج‌ها احتمالا مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوت لاستیک مسابقه ای با معمولی هستند. تایرهای مسابقه‌ای آج‌های کمی دارند و بعضی مدل‌ها حتی بدون آج هستند. این ویژگی باعث افزایش ناحیه تماس لاستیک با زمین و بهبود چسبندگی می‌شود.
ولی تایرهای بدون آج فقط برای جاده‌های خشک کارایی داشته و مناسب برای تمام شرایط آب و هوایی نیستند. رانندگی با تایرهای مسابقه‌ای در یک جاده خیس نتیجه‌ای به غیر از آکواپلنینگ به همراه نخواهد داشت. خواه برای خودروی مسابقه‌ای و خواه برای ماشین معمولی. این لغت هم‌معنی با فاجعه است.
آکواپلنینگ (Aquaplaning) به ایجاد یک لایه آب میان تایر و جاده حین رانندگی با سرعت بالا اشاره می‌کند. در این حالت، لاستیک سطح تماس خود را با جاده از دست می‌دهد و به سبب عدم فرمان‌پذیری، خودرو را از کنترل راننده خارج می‌شود.
به همین خاطر تایرهای آج‌دار برای رانندگی در جاده‌های شهری مناسب‌تر هستند، چون کشش بهتری روی سطح خیس و لغزنده دارند. در هنگام خرید تایر باید این نکته مهم را در نظر بگیرید. توصیه اتوراسا در این باره، انتخاب لاستیک چهار خط بارز برای ماشین معمولی است. فرق لاستیک بارز سه خط با چهار خط به کاربرد آن‌ها مربوط می‌شود. لاستیک‌های چهار خط برای فرمان‌پذیری بیشتر، مانوردهی بهتر در ترافیک‌های سنگین و جلوگیری از آکواپلنینگ و تخلیه آب، جزو گزینه‌های عالی به حساب می‌آید.
بیشتر بخوانید: شاخص سرعت و بار لاستیک؛ کلید انتخاب برای لاستیک درست
طول عمر
دومین تفاوت لاستیک مسابقه‌ای با تایرهای خیابانی را می‌توان از لحاظ طول عمر مورد بررسی قرار داد. در حالی که تایرهای معمولی تا ۱۵ هزار کیلومتر عمر می‌کنند، ماندگاری تایرهای مسابقه‌ای بین ۶۰ الی ۱۲۰ کیلومتر است. این طول عمر کفاف یک مسابقه را می‌دهد. به بیان بهتر، تایرهای مسابقه‌ای یک‌بار مصرف هستند.
تفاوت لاستیک مسابقه ای با معمولی این است که گزینه اول برای پرفورمنس و سرعت ساخته شده و از آنجا که ماندگاری چندان اهمیتی ندارد، لاستیک خیلی زود ساییده می‌شود. به همین خاطر، خودروهای شرکت‌کننده در مسابقات فرمول ۱ بارها در پیت‌استاپ لاستیک خود را عوض می‌کنند.
تحمل‌پذیری در برابر فشار
تفاوت لاستیک مسابقه‌ای با لاستیک معمولی از لحاظ تحمل نیرو و فشار نیز قابل توضیح است. لاستیک پهن یا باریک به نوعی به کاربرد خود اشاره می‌کند. تایرهای مسابقه‌ای معمولا پهن، بلند، سبک و محکم‌تر از تایرهای معمولی هستند. این مشخصات به آن‌ها اجازه می‌دهد نیروی دانفورس بیشتری را تحمل کنند.
در مقابل، لاستیک‌های معمولی برای تحمل دانفورس بالا طراحی نشده‌اند، چراکه این نیرو حین حرکت در جاده‌های شهری چندان محسوس و تأثیرگذار نیست. به همین خاطر معمولا لاستیک‌های معمولی باریک‌تر از لاستیک‌های مسابقه‌ای هستند.
تحمل‌پذیری در برابر گرما
قابلیت تحمل دما، یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های میان لاستیک مسابقه‌ای و معمولی به شمار می‌آید. در طول مسابقات که خودروها با سرعت بالا در حال حرکت هستند، تایرهای مسابقه‌ای به دلیل گازدادن‌های پیوسته، دمای شدیدی را متحمل می‌شوند.
چنین لاستیک‌هایی برای تحمل دمای بالا و جلوگیری از تغییر فشار باد لاستیک طراحی شده‌اند. با اینکه مدت مسابقات کوتاه است، ولی برخلاف تایرهای مسابقه‌ای، تایرهای معمولی قابلیت تحمل این دما را نداشته و آتش می‌گیرند.
بیشتر بخوانید: بهترین لاستیک برای 207؛ راهنمای مطمئن برای جاده‌های ایران
جنس تایر
یکی دیگر از جنبه‌های تفاوت لاستیک مسابقه ای با معمولی به جنس و متریال سازنده مربوط می‌شود. فرقی نمی‌کند به سراغ خرید تایر چینی بروید یا نمونه‌های ایرانی و خارجی دیگر. تایرهای استاندارد از متریال الاستومری ساخته شده‌اند؛ مواد جامدی شبیه به لاستیک با خواص الاستیکی. برخی لاستیک‌ها نرم و برخی خشک هستند.
تفاوت لاستیک نرم و خشک را می‌توان به طور خلاصه بدین شیوه بیان کرد؛ لاستیک‌های نرم، سواری نرم‌تری ارائه می‌دهند و عملکرد بهتری در شرایط بارانی دارند. در عوض لاستیک‌های خشک بادوام‌تر هستند و دمای بیشتری را تحمل می‌کنند.
اما در مورد تایرهای ریسینگ، ترکیبات سازنده بسته به نوع مسیر و مسابقه فرق می‌کنند. برای مثال، تایر مناسب برای مسابقات خیابانی، از متریال متفاوتی نسبت به تایرهای درگ و دریفت ساخته شده‌اند. این موضوع به طور خاص در رویدادهای مسابقه‌ای محبوبی مثل فرمول ۱، ناسکار و موتوجی‌پی صدق می‌کند.
نوع گاز کاربردی
آخرین تفاوت لاستیک مسابقه ای با معمولی را می‌توان به نوع گاز کاربردی برای پر کردن آن‌ها ربط داد. معمولا برای باد کردن اکثر لاستیک‌ها از هوای فشرده استفاده می‌شود، چون رایگان، رایج و قابل دسترس است. اما حرفه‌ای‌ها برای باد کردن لاستیک مسابقه‌ای به سراغ نیتروژن می‌روند تا از مزایای اضافی آن برخوردار شوند.
مولکول‌های نیتروژن بزرگ‌تر از مولکول‌های هوا هستند و کندتر از آن‌ها حرکت می‌کنند. به همین خاطر در صورت ورود آسیب به تایر، نیتروژن با سرعت کمتری نسبت به هوا از تایر خارج می‌شود. بنابراین تایرها می‌توانند برای مدت‌زمان بیشتری فشار را تحمل کنند. این مشخصه در مسابقات سرعت بالا که فشار باد لاستیک‌ها روی عملکرد بهینه تأثیر می‌گذارد، بسیار مفید خواهد بود.
تفاوت بین تایر مسابقه‌ای و معمولی در یک نگاه
| مشخصات | تایر مسابقه‌ای | تایر معمولی |
| ساختار | بدون آج یا دارای آج‌های کم برای کشش بیشتر | دارای آج‌های متعدد برای دفع رطوبت |
| طول عمر | کوتاه در حد ۶۰ الی ۱۲۰ کیلومتر | طولانی در حد ۱۵۰۰۰ کیلومتر |
| تحمل فشار | ساختار پهن با تحمل‌پذیری عالی در برابر نیروی دانفورس | ساختار باریک‌تر با تحمل‌پذیری معمولی دانفورس |
| تحمل دما | تحمل‌پذیری عالی در برابر گرمای ناشی از سرعت‌گیری در پیست‌ها | تحمل‌پذیری در برابر گرمای ناشی از سرعت معمولی در خیابان‌ها |
| متریال سازنده | متریال سازنده خاص نسبت به نوع مسیر و نوع تایر | متریال الاستومری با خواص الاستیکی |
| گاز کاربردی | نیتروژن | هوای معمولی |
برای خرید تایر مسابقه‌ای و معمولی به سراغ برند ایرانی برویم یا خارجی؟
در هنگام تعویض لاستیک، اکثر مکانیک‌ها خرید تایر خارجی را توصیه می‌کنند. ولی پیش از انتخاب بهتر است به طور کلی از تفاوت لاستیک ایرانی و خارجی مطلع شوید تا تصمیم بهتری اتخاذ کنید.
فرقی نمی‌کند مالک یک ماشین معمولی باشید یا مسابقه‌ای. در هنگام خرید تایر معمولا گزینه‌های متعددی پیش روی شما قرار می‌گیرد. از لاستیک‌های خارجی برند بریجستون، کومهو و داینمو گرفته تا نمونه‌های ایرانی مثل بارز و دنا.
برای انتخاب بهترین گزینه باید فاکتورهای مختلفی را لحاظ کنید. ولی به طور کلی، اگر به دنبال قیمت مناسب و کاربرد روزمره هستید، به سراغ لاستیک‌های ایرانی بروید. ولی اگر ایمنی، دوام و عملکرد بهتری را از لاستیک انتظار دارید، لاستیک‌های خارجی از برندهای معتبر گزینه ایده‌آل‌تری به حساب می‌آیند. فروشگاه اینترنتی اتوراسا با تأمین لاستیک‌های باکیفیت، بهترین انتخاب را برای خودروها فراهم می‌آورد.
بیشتر بخوانید: بهترین لاستیک چینی در بازار ایران؛ لیست برندهای معروف تایر چینی
جمع‌بندی
تفاوت لاستیک مسابقه ای با معمولی را می‌توان از جنبه‌های مختلف مثل تحمل گرما، دوام، تحمل فشار و آج‌ها مورد بررسی قرار داد. وجود این تفاوت‌ها باعث می‌شود تایرهای مسابقه‌ای برای خودروهای معمولی قابل استفاده نباشند و حتی ایمنی آن‌ها را به خطر می‌اندازند. به طور مشابه، تایرهای معمولی نیز تاب‌آوری تایرهای ریسینگ را ندارند و در صورت نصب روی خودروی مسابقه‌ای خیلی سریع دچار آتش‌سوزی می‌شوند. در هنگام خرید لاستیک، توجه به چنین نکاتی بسیار حائز اهمیت است.
پرسش‌های متداول
من دلارام شرف الدین هستم و ارشد هوش مصنوعی دارم. عاشق فناوری هستم و از سال ۱۳۹۵ فعالیت خودم رو به عنوان مترجم و تولیدکننده محتوا در حوزه های متنوع تکنولوژیکی از جمله دستگاه‌های هوشمند و خودرو شروع کردم و در حال حاضر با رسانه های خبری مختلف همکاری دارم.
