نگهبانی اسرارآمیز در زیر کاپوت خودرو قرار دارد که میان فرمان و بدنه ایستاده و در تلاش است تا لرزش‌های خشن موتور را به نوازشی نرم تبدیل کند. بدون وجود این ضربه‌گیر قوی و بی‌ادعا، حتی رفت‌وآمدهای روزمره و کوتاه نیز به ماجرایی پرخطر تبدیل می‌شوند. این نگهبان اسرارآمیز، دسته موتور است؛ قطعه‌ای کوچک و مهم که در صورت خرابی، لرزش‌های شدیدی را به جان خودرو و سرنشینان آن می‌اندازد. اما دسته موتور ماشین کجاست و از روی چه نشانه‌هایی می‌توانیم بفهمیم که مشکلی برای آن به وجود آمده است؟ در این مطلب از مجله اتوراسا می‌خواهیم درباره این قهرمان کوچک صحبت کنیم و اطلاعاتی مفید و کاربردی را در اختیارتان قرار دهیم. برای آشنایی بیشتر با دسته موتور خودرو، حتما تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
دسته موتور ماشین چیست؟
موتور، قلب تپنده ماشین است و با احتراق ترکیب سوخت و هوا درون سیلندرهای آن، انرژی لازم برای به حرکت درآوردن چرخ‌ها را فراهم می‌کند. انفجارهای مکرر درون موتور، باعث ارتعاشات شدیدی می‌شود که در صورت نبود یک نگهدارنده، بدنه خودرو را به لرزش در‌می‌آورد. دسته موتور ماشین همان نگهدارنده موتور است که از جنس لاستیک و فلز ساخته شده و لرزش‌ها و ارتعاشات موتور را خنثی می‌کند.
شاید در ظاهر به نظر نرسد، ولی دسته موتور ماشین قادر به تحمل وزنی معادل با ده برابر وزن موتور است و با مهار کوبش‌های موتور، سواری نرم و راحتی را برای شما رقم می‌زند. اگر کنجکاو هستید بدانید که دسته موتور ماشین کجاست باید بگوییم که در نزدیکی موتور و متصل به شاسی است. دسته موتور، موتور را به شاسی وصل می‌کند و باعث استحکام و تثبیت موقعیت آن می‌شود.
به‌طور کلی برای آگاهی از مکان قطعات خودرو باید به دفترچه راهنما مراجعه کنید. این دفترچه به شما می‌گوید که سیبک ماشین کجاست یا دسته‌موتورها در چه محلی قرار گرفته‌اند.
ماشین چند دسته موتور دارد و به‌وسیله آن‌ها وزن موتور را تحمل می‌کند. یک موتور حداقل روی دو دسته می‌نشیند، ولی به‌طور رایج، سه دسته موتور مسئول نگه‌داشتن این قطعه مهم، سنگین و پرارتعاش هستند. در برخی خودروها حتی از چهار دسته موتور برای مهار نوسانات محوری و پیچشی در راستای طول، عرض و عمود بر موتور استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: کاربرد شاسی ماشین
وظیفه دسته موتور ماشین چیست؟
به‌عنوان راننده یا مالک خودرو، باید از وظایف مختلف قطعات، مثل تسمه تایم ماشین یا دسته موتور، اطلاعات کاملی داشته باشید. مهم‌ترین کار دسته موتور ماشین نگه‌داشتن موتور و خنثی کردن لرزش‌های آن است. با این حال، وظایف دیگری هم بر عهده دارد که به‌صورت خلاصه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تحمل وزن و حفظ تعادل موتور
- کاهش لرزش و صدای اضافه موتور
- جلوگیری از آسیب دیدن موتور
- افزایش طول عمر موتور و سنسورهای متصل به آن
- محافظت از گیربکس و سایر قطعات حیاتی مثل سیستم تعلیق و شاسی
- سواری نرم و راحت
البته عامل مهم دیگری نیز در کاهش لرزش ماشین و سواری نرم و راحت دخیل است، و آن چیزی نیست جز لاستیک. با خرید لاستیک مناسب و باکیفیت می‌توانید کوبش‌های وارده از سمت جاده را خنثی کنید و سواری لذت‌بخش‌تری داشته باشید.
به‌هرحال، اهمیت و کارایی دسته موتور ماشین بدین معنی است که با مشاهده کوچک‌ترین اختلالی در عملکرد آن، فورا باید از تعمیرکار ماهر برای رفع مشکل کمک بگیرید. برخی مواقع شدت اختلال و آسیب منجر به تعویض دسته موتور ماشین می‌شود که خوشبختانه هزینه گزافی به دوش مالک تحمیل نمی‌کند. اما علائم خرابی دسته موتور ماشین چیست؟ در بخش بعدی، درباره این موضوع اطلاعاتی کاربردی به شما ارائه خواهیم کرد.
چگونه بفهمیم دسته موتور ماشین خراب است؟
معمولا چراغ چک روشن ماشین اطلاعات خوبی درباره خرابی‌های موتور ارائه می‌کند. ولی علائم خرابی دسته موتور خیلی شدیدتر از آن هستند که فرصت نگاه کردن به چراغ چک را داشته باشید. لرزش بیش‌ازحد موتور و بدنه و شنیدن صدای کوبش از سمت موتور، نخستین نشانه خرابی این قطعه مهم است.
بیشتر بخوانید: نقش سیبک در ماشین
بنابراین واضح است که اگر دسته موتور ماشین خراب باشد چه می‌شود. به دنبال خرابی این قطعه، قدرت موتور آن‌طور که باید به سیستم محرکه انتقال پیدا نمی‌کند. این موضوع، کاهش شتاب و افت عملکرد خودرو را به‌همراه دارد. لرزش موتور به بدنه انتقال پیدا می‌کند و سرنشینان هم آن را احساس می‌کنند. مواردی که در ادامه معرفی کرده‌ایم، علائم خرابی دسته موتور خودرو هستند:
لرزش و تکان‌های شدید
لرزش و تکان‌های شدید، نخستین نشانه پاره‌شدن دسته موتور ماشین و خرابی آن است. این لرزش غیرعادی در هنگام حرکت، در حالت توقف و حین روشن‌شدن ماشین به‌خوبی احساس می‌شود. حتی اگر خودرو روی لاستیک خارجی سوار باشد و از بهترین تعلیق و فنربندی ممکن بهره بگیرد، بازهم لرزش در بدنه و کابین احساس می‌شود.
شنیدن صدای غیرعادی از سمت موتور
در صورت خرابی، صدای دسته موتور ماشین به‌ویژه حین تغییر دنده به گوش می‌رسد؛ صدایی همچون تق‌تق یا خرخر که در هنگام حرکت عادی ماشین نیز جلب‌توجه می‌کند و با لرزش و کوبش از سمت موتور و شاسی همراه است.
پیشنهاد مطالعه: واتر پمپ چه کاربردی دارد
جابه‌جاشدن موتور
به‌دلیل شکستن دسته موتور ماشین و خرابی آن، موتور در هنگام فعالیت جابه‌جا می‌شود. این جابه‌جایی به‌ویژه هنگام شتاب‌گیری یا تغییر دنده شدیدتر است و یکی از علائم خرابی دسته موتور گیربکس به‌شمار می‌آید. درواقع همین جابه‌جایی‌ها عامل شنیدن صدای دسته موتور ماشین و لرزش آن هستند.
اختلال در کنترل خودرو
اگر دسته موتور خراب شده باشد، ماشین در هنگام تغییر دنده و شتاب‌گیری به‌خوبی عمل نمی‌کند و در برخی مواقع از کنترل راننده خارج می‌شود. موقعیت بی‌ثبات موتور و گیربکس، دلیل این اختلال است. حتی در صورت صحت عملکرد تعلیق، فرمان‌پذیری عالی و کاربرد تایرهای خارجی و لاستیک چینی مرغوب، نرم و باکیفیت، بازهم راه فراری از این عارضه نیست.
بیشتر بخوانید: نگهداری از باتری خودرو
دسته موتور ماشین و بهترین زمان برای تعویض آن
دسته موتور ماشین قطعه‌ای کوچک با وظیفه‌ای حیاتی است که عملکرد نرم موتور و خودرو را تضمین می‌کند. به‌دلایل مختلف ازجمله تصادفات شدید، نشت روغن‌موتور، فرسودگی و رانندگی غیراصولی، دسته موتور خراب می‌شود که واضح‌ترین نشانه آن، لرزش و کوبش شدید از سوی موتور و شنیدن صدای ناهنجار است.
به‌محض تشخیص خرابی دسته موتور باید نسبت به تعویض آن اقدام کنید. به‌عنوان یک راهکار پیشگیرانه توصیه می‌کنیم پس از کارکرد ۱۵۰ هزار کیلومتر، دسته‌موتورها را عوض کنید. البته لرزش ماشین می‌تواند ناشی از کاربرد لاستیک نامرغوب هم باشد. برای شناخت و انتخاب لاستیک مناسب برای ماشین خود و اطلاع از قیمت لاستیک دولتی و خارجی می‌توانید با کارشناسان راسا ویستا تجارت (اتوراسا) تماس بگیرید.
پرسش‌های متداول
من دلارام شرف الدین هستم و ارشد هوش مصنوعی دارم. عاشق فناوری هستم و از سال ۱۳۹۵ فعالیت خودم رو به عنوان مترجم و تولیدکننده محتوا در حوزه های متنوع تکنولوژیکی از جمله دستگاه‌های هوشمند و خودرو شروع کردم و در حال حاضر با رسانه های خبری مختلف همکاری دارم.
