کم شدن روغن موتور ماشین؛ چه زمانی باید نگران بشویم؟

کم شدن روغن موتور ماشین یکی از مشکلات رایج اغلب راننده‌ها است. باوجود اینکه چنین مشکلی در ظاهر بی‌اهمیت به‌نظر می‌رسد، اما باید توجه داشته باشید که کم‌شدن روغن گاهی خبر از خرابی‌های جدی در خودرو شما می‌دهد. از طرفی خطرات کم شدن روغن موتور ماشین را هم نباید دست کم بگیرید.

در این مطلب از بلاگ اتوراسا، می‌خواهیم این موضوع مهم و علائم و دلایل آن را بررسی کنیم. در ادامه متوجه می‌شوید که چطور سریع‌تر مشکل را تشخیص دهید، هزینهٔ تعمیر را پایین بیاورید و از خطرات ایمنی جلوگیری کنید. پس حتما در ادامه همراه ما باشید.

اگر روغن موتور کم باشد چه میشود؟

عوارض کم شدن روغن موتور ماشین چه هستند؟ به‌طور کلی کاهش روغن باعث کاهش روانکاری قطعات و افزایش فشار، سایش و درنتیجه دمای موتور می‌شود. همچنین ممکن است خطرات زیر را به‌همراه داشته باشد:

افزایش اصطکاک و سایش

کم شدن روغن موتور ماشین قبل از هرچیز باعث می‌شود قطعات فلزی بدون لایه محافظ با یکدیگر تماس داشته باشند. این تماس باعث سایش بیشتر قطعاتی مانند یاتاقان‌ و میل‌لنگ و کاهش عمر مفید آن‌ها می‌شود. 

 افزایش دمای موتور

روغن بخشی از گرمای موتور را جذب و منتقل می‌کند. بنابراین کم شدن سطح روغن باعث تجمع گرمای موضعی می‌شود و احتمال آسیب حرارتی به اجزا را بالا می‌برد.

کاهش شتاب و کارایی موتور

عدم روانکاری مناسب باعث افزایش اصطکاک داخلی و افت راندمان موتور می‌شود. در این شرایط معمولا با افت شتاب و پاسخ‌گویی موتور مواجه می‌شوید. 

خطر قفل‌شدن یا ازکارافتادن موتور

در موارد شدید، عدم روانکاری می‌تواند به چسبیدن و قفل‌شدن پیستون‌ها یا خرابی یاتاقان‌ها منجر شود. این پدیده تعمیرات بسیار پرهزینه‌ای را به‌دنبال خواهد داشت. بنابراین کم‌شدن روغن با آسیب دائمی به یاتاقان‌ها و میل‌لنگ، فرسایش رینگ پیستون و سیلندر، خرابی توربوشارژر، هزینه‌های سنگین تعمیر و خطر ایست ناگهانی موتور را به‌دنبال دارد.

بیشتر بخوانید: روغن زدن شمع خودرو

علائم کم شدن روغن موتور ماشین

از کجا بفهمیم روغن موتور کم است؟ اگر هر یک از این نشانه‌ها را دیدید، سطح روغن را چک کنید و در صورت تداوم مشکل از یک متخصص کمک بگیرید: 

• بوی سوختگی یا روغن در کابین یا اطراف موتور: این بو ممکن است ناشی از ریختن روغن روی قطعات داغ یا سوختن مقدار زیادی روغن در اگزوز باشد.
• دود آبی‌رنگ اگزوز: دود آبی نشان‌دهنده سوختن روغن در محفظه احتراق است و معمولاً به مشکلات رینگ، سوپاپ یا واشر سرسیلندر اشاره دارد.
• مشاهده لکه روغن: وجود لکه‌ها یا رد روغن زیر خودرو نشانه نشت خارجی است. در این شرایط باید محل نشتی مشخص و تعمیر شود.
• روشن‌شدن چراغ چک: این هشدار نشان می‌دهد فشار یا سطح روغن از محدوده ایمن خارج شده است و باید فورا رسیدگی شود.
• افت شتاب یا کارکرد نامنظم موتور: کاهش روانکاری باعث افت راندمان و صدای غیرطبیعی موتور می‌شود و باید بررسی شود. علاوه‌بر این نقش سوپاپ و رینگ‌ها در مصرف روغن هم اهمیت دارد. 

علت کم شدن روغن موتور ماشین

دلایل متعددی باعث کاهش روغن می‌شود و هر مورد به تشخیص دقیق و اقدام مناسب نیاز دارد. مهم‌ترین دلایل کم شدن روغن موتور ماشین عبارتند از:

• کیفیت نامناسب یا گرید اشتباه روغن: روغن نامناسب سریع‌تر تجزیه و تبخیر می‌شود و کارکرد محافظتی خود را از دست می‌دهد. 
• روغن‌سوزی: فرسودگی رینگ‌ها، خرابی واشر سرسیلندر یا خرابی سوپاپ‌ها باعث می‌شود، روغن وارد محفظه احتراق شود و بسوزد.
• نشت روغن از کاسه‌نمدها و واشرها: فرسودگی کاسه‌نمد میل‌لنگ، واشر درپوش سوپاپ، واشر فیلتر یا اتصالات می‌تواند منجر به  نشت و ریزش روغن شود. در این موارد باید ببینید که نشتی روغن موتور از کجاست؟
• معیوب شدن دریچهٔ PCV (تهویه کارتر): گرفتگی یا خرابی این دریچه باعث افزایش فشار کارتر و هدایت روغن به جاهای نامناسب یا سوختن آن می‌شود.
• دمای بالای موتور و تبخیر روغن: روغن‌های ضعیف در شرایط دمایی بالا، تبخیر شده و باعث کاهش سطح بیشتر روغن می‌شود. 
• رانندگی با دور موتور بالا یا بار سنگین مداوم: فشارهای کاری بالا مصرف روغن را افزایش می‌دهد و نفوذ بخارات به سیستم احتراق را تشدید می‌کند. 

علاوه‌بر این پس از تعمیرات ممکن است برای مدتی مصرف روغن بالاتر باشد. اما اگر بیش از حد باشد باید بررسی شود. همچنین گاهی تفاوت کم شدن روغن در موتورهای توربو و معمولی متفاوت است. 

بیشتر بخوانید: بهترین زمان تعویض روغن موتور

 کم شدن روغن موتور در ماشین‌های صفر

در خودروهای صفر و موتورهای تازه سرویس‌شده، عموما مقدار بیشتری روغن مصرف می‌شود و در نتیجه، کم شدن روغن طبیعی است. این مصرف باید در چند هزار کیلومتر اول کاهش پیدا کند. اگر مصرف فراتر از مقدار معمول کارخانه باشد یا با علائم دیگری همراه باشد، باید به نمایندگی یا تعمیرگاه مجاز مراجعه کنید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.

کم شدن روغن موتور در هوای گرم

هوای گرم تبخیر روغن را تشدید و ویسکوزیته روغن را کاهش می‌دهد. در واقع روغن‌های خیلی رقیق در دماهای بالا سریع‌تر از بین می‌روند یا خاصیت خود را از دست می‌دهند. برای پیشگیری از افزایش مصرف در فصل گرم، از روغن با گرید مناسب شرایط اقلیمی استفاده کنید، سیستم خنک‌کننده را سالم نگه دارید و دوره تعویض روغن را (در صورت نیاز) کوتاه‌تر کنید.

در کنار توجه به تعویض روغن در زمان مناسب، باید به‌صورت دوره‌ای تایرهای خودروتان را هم بررسی کنید و در صورت لزوم، آن‌ها را تعویض کنید. استفاده از لاستیک ایرانی خوب مثل لاستیک بارز و لاستیک چینی مرغوب، می‌تواند کیفیت و لذت رانندگی را چند برابر کند.

کم شدن روغن موتور همراه با دود آبی

دود آبی معمولاً نشان‌دهندهٔ سوختن روغن در محفظه احتراق است و اغلب ناشی از فرسودگی رینگ پیستون، خرابی واشر سرسیلندر یا سیت و گاید سوپاپ‌هاست. در هر صورت مشاهده دود آبی هم مانند کم شدن روغن بدون دود نیاز به بررسی فوری دارد. به‌یاد داشته باشید که که در این شرایط و تا رفع علت از رانندگی طولانی خودداری کنید، چون باعث تشدید آسیب می‌شود.

 کم شدن روغن موتور در دور بالا

رانندگی طولانی با دور موتور بالا فشار و دمای موتور را افزایش می‌دهد. به‌طور کلی این نوع رانندگی باعث می‌شود، مصرف روغن افزایش پیدا کند. بنابراین اگر در دور بالا افزایش قابل توجهی را در مصرف روغن مشاهده می‌کنید، ابتدا سبک رانندگی را تغییر دهید. سپس از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید تا وضعیت سیستم PCV، وضعیت رینگ‌ها و نشتی‌های احتمالی را بررسی کند. 

سبک رانندگی اشتباه عمر مفید لاستیک‌ها را هم کاهش می‌دهد. اگر به لاستیک‌های مقاوم با طول عمر بالا و کارایی بهینه نیاز دارید، خرید لاستیک خارجی مناسب شماست. اما اگر بودجه کمتری برای تعویض و خرید لاستیک دارید، می‌توانید سراغ تایرهای درجه‌یک ایرانی بروید.

 کم شدن روغن موتور در مسیرهای طولانی

رانندگی در مسیرهای طولانی به کار مستمر موتور نیاز دارد و همین موضوع باعث افزایش دمای داخلی می‌شود. به‌همین دلیل رانندگی طولانی تبخیر روغن و فشار داخلی را تشدید می‌کند. متخصصان توصیه می‌کنند که قبل و بعد از سفرهای طولانی سطح روغن را چک کنید. همچنین در صورت تکرار مصرف بالا در این شرایط، بررسی فنی سیستم خنک‌کننده، فشار روغن و وضعیت موتور ضروری است.

کم شدن روغن موتور با وجود سالم بودن موتور

دلیل کم شدن روغن موتور ماشین وقتی به‌نظر می‌رسد که موتور به‌خوبی کار می‌کند، نشتی‌های کوچک است. تبخیر تدریجی، گردش بخارات به سیستم هوای ورودی به‌خاطر PCV معیوب یا طراحی موتور با مصرف روغن بالاتر هم در کاهش روغن موثر هستند. در این موارد ثبت دقیق میزان مصرف، بررسی شمع‌ها، انجام تست فشار و ردیابی نشت با روش‌های تخصصی پیشنهاد می‌شود. این مشکل غالباً با تنظیم ساده یا تعویض قطعات کوچک حل می‌شود. 

بیشتر بخوانید: بخار شدن روغن موتور

کم شدن روغن موتور ماشین | سرنخی برای کشف خرابی‌های بزرگ

احتمالا تا این‌جا متوجه شدید که کاهش کمی از روغن موتور طبیعی است، اما مصرف مداوم، سریع یا همراه با علائم هشداردهنده را نباید نادیده بگیرید. بهترین راه مقابله با این مشکل، کنترل منظم سطح روغن، استفاده از روغن مناسب (طبق توصیه دفترچه)، پرهیز از رانندگی طولانی با دور بالا، سرویس PCV و سیستم خنک‌کننده است. همچنین درصورت تدام مشکل کم‌شدن روغن، مراجعه به مکانیک برای تست‌های فشرده‌سازی و ردیابی نشت بهترین کار است.

با این اقدامات می‌توانید از خرابی قطعات خودرو و موتور، هزینه‌های سنگین تعمیرات و کاهش ایمنی در رانندگی جلوگیری کنید. اگر فکر می‌کنید تایرهای خودروتان فرسوده شده است و به فکر تعویض آن‌ها هستید، برای استعلام قیمت لاستیک دولتی با قیمت لاستیک بلک هاوک، می‌توانید به فروشگاه اینترنتی راسا ویستا تجارت (اتوراسا) مراجعه کنید.

سوالات متداول