هر بخش از تایر، از آج گرفته تا دیواره جانبی، نقشی حیاتی در عملکرد و ایمنی خودرو و همین‌طور سواری راحت ایفا می‌کنند. در میان این اجزا، “فاق لاستیک” یکی از آن مفاهیم پنهان، اما فوق‌العاده مهم است که اغلب رانندگان به آن بی‌توجهی می‌کنند. فاق، ظاهر خودروی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و روی هندلینگ، جذب ضربات و حتی پایداری خودرو در سرعت‌های بالا نقش مهمی دارد. دیواره جانبی تایر، فشارهای بی‌شمار جاده را تحمل می‌کند و روی ارتباط و عملکرد خودروی شما با سطح جاده تاثیرگذار است. در این مطلب مجله اتوراسا می‌خواهیم فاق تایر و نقش آن را بررسی کنیم و برای درک بهتر، عکس فاق لاستیک را به شما نشان دهیم. در نهایت هم درباره اینکه انتخاب درست فاق چه تاثیری دارد، صحبت خواهیم کرد. حتما در ادامه با ما همراه باشید.
فاق لاستیک چیست؟
فاق لاستیک، به زبان ساده و فنی، دیواره جانبی لاستیک است که فاصله عمودی بین لبه رینگ تا قسمت رویه یا همان گل لاستیک را تشکیل می‌دهد. این قسمت، همان ارتفاع لاستیک از پهلو است. هرچند فاق تنها یک بخش از تایر محسوب میشود، اما نقشی حیاتی در ایمنی، کیفیت سواری، کنترل خودرو و حتی مصرف سوخت دارد. ارتفاع فاق تعیین می‌کند که خودرو در پیچ‌ها چه‌قدر پایدار باشد یا در مسیرهای ناهموار تا چه اندازه ضربات را جذب کند. بنابراین فاق، وظیفه تحمل فشارها و ضربات جاده را بر عهده دارد و ظاهر خودرو را هم تغییر می‌دهد.
بیشتر بخوانید: کاربرد والف لاستیک
فاق لاستیک کجاست؟
برای اینکه بفهمید فاق تایر دقیقاً کجاست، کافی است به دیواره جانبی لاستیک خودروی خود نگاه کنید. فاق لاستیک همان دیواره‌ای است که بین لبه فلزی رینگ و سطح رویی لاستیک (جایی که آج‌ها قرار دارند) قرار می‌گیرد و اطلاعات مختلفی درباره لاستیک روی آن حک شده است. همچنین بد نیست بدانید که در اطلاعات نوشته شده روی لاستیک به‌طور مثال 205/50R16 عدد 50 نسبت ارتفاع فاق به عرض لاستیک را به‌درصد نمایش می‌دهد.
بیشتر بخوانید: عمق آج لاستیک چیست
تفاوت فاق لاستیک جلو و عقب
برای اکثر خودروهای سواری معمولی، فاق لاستیک جلو و عقب یکسان است. یعنی لاستیک‌های جلو و عقب از نظر ابعادی، شامل پهنا، فاق و قطر رینگ، تفاوتی با یکدیگر ندارند. این شباهت باعث تعادل در هندلینگ، پایداری، دوام بیشتر و سهولت در جابه‌جایی لاستیک‌ها میشود. با این حال، در برخی موارد خاص، ممکن است تفاوت‌هایی در فاق تایرهای جلو و عقب مشاهده شود. برخی از این موارد عبارتند از:
- خودروهای اسپرت: برخی از خودروهای سوپراسپرت یا اسپرت با دیفرانسیل عقب، نیاز به چسبندگی و انتقال قدرت بیشتری در محور عقب دارند. در این خودروها ممکن است لاستیک‌های عقب پهن‌تر و گاهی با فاق متفاوتی نسبت به لاستیک‌های جلو انتخاب شوند.
- خودروهای خاص و تیونینگ شده: برخی افراد برای ظاهر اسپرت‌تر و بهتر یا عملکردهای خاص، اقدام به تغییر سایز لاستیک‌های جلو و عقب می‌کنند. این کار باید با دقت بسیار و با درنظرگرفتن قطر چرخ انجام شود.
- پیکاپ‌ها یا خودروهای تجاری: برخی خودروها برای حمل بارهای سنگین طراحی می‌شوند. در این موارد ممکن است لاستیک‌های عقب برای تحمل وزن بیشتر، ابعاد یا ویژگی‌های متفاوتی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: کاربرد گل لاستیک
فاق لاستیک چگونه محاسبه میشود؟
اندازه فاق لاستیک چیست و چطور محاسبه میشود؟ این اندازه در واقع همان عدد دوم در کد ابعادی لاستیک (مثلا عدد 50 در 205/50R16) است. فاق تایر یک عدد مشخص نیست و به‌صورت درصدی از پهنای لاستیک بیان میشود. برای محاسبه ارتفاع واقعی فاق لاستیک باید از این فرمول استفاده کنید:
ارتفاع فاق (میلی‌متر) = (پهنای لاستیک بر حسب میلی‌متر) × (نسبت فاق به درصد) / 100
در محاسبه فاق لاستیک، هرچه نسبت فاق کوچکتر باشد، دیواره جانبی لاستیک کوتاه‌تر است که به آن “فاق کوتاه” گفته میشود. فاق کوتاه را معمولا در لاستیک‌های اسپرت و رینگ‌های بزرگ مشاهده می‌کنید. در مقابل، هرچه این عدد بزرگتر باشد، دیواره جانبی لاستیک بلندتر است وبه آن “فاق بلند” می‌گویند. فاق بلند در خودروهای شاسی‌بلند و سواری‌ها رایج‌تر است.
تاثیر فاق لاستیک بر عملکرد خودرو
ارتفاع فاق لاستیک، مستقیماً روی تجربه کلی رانندگی تأثیرگذار است. در ادامه مهم‌ترین تاثیر فاق تایر را روی مواردی مانند ایمنی، هندلینگ و کیفیت سواری را بررسی می‌کنیم:
پایداری در پیچ‌ها
هرچه فاق تایر کوتاه‌تر باشد، دیواره جانبی آن محکم‌تر است و در پیچ‌ها کمتر خم میشود. این ویژگی باعث عکس‌العمل سریع‌تر فرمان و کنترل بهتر خودرو در سرعت‌های بالا میشود. در مقابل، فاق بلند انعطاف بیشتری دارد. دیواره بلند در پیچ‌های تند کمی خم میشود و این موضوع دقت فرمان‌پذیری را کاهش می‌دهد.
پیشنهاد مطالعه: خطر رانندگی با لاستیک پنچر
تاثیر فاق روی ترمزگیری
در شرایط ترمزگیری شدید، احتمالا تغییر شکل لاستیک با فاق کوتاه‌تر، کمتر است. بنابراین سطح تماس لاستیک با جاده ثابت می‌ماند و توقف خودرو مطمئن‌تر انجام میشود. البته این مزیت زمانی بیشترین اثر را دارد که تایر کیفیت بالایی داشته باشد و سیستم ترمز خودرو سالم باشد. بنابراین، در زمان خرید لاستیک، باید به کیفیت تایر انتخاب‌شده، توجه ویژه‌ای داشته باشید. هر چند که قیمت لاستیک خارجی نسبتا بالا است، اما انتخاب این لاستیک‌ها می‌تواند کیفیت سواری‌تان را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. اگر بودجه‌ای محدودی دارید، قیمت لاستیک دولتی را بررسی کنید.
جذب ضربات و ناهمواری‌ها
فاق بلند تایر مانند یک لایه ضربه‌گیر عمل می‌کند و مانع از رسیدن بخش زیادی از ارتعاشات جاده به سیستم تعلیق میشود. به همین دلیل، در مسیرهای ناهموار یا جاده‌های خارج شهری و روستایی، استفاده از لاستیک با فاق بلند باعث سواری نرم‌تر و کاهش خستگی راننده میشود.
تاثیر فاق لاستیک در شتاب
تاثیر فاق تایر بر شتاب، به‌صورت غیرمستقیم و از طریق پایداری و سفتی دیواره جانبی تایر نمایان میشود. لاستیک‌های با فاق کوتاه، دارای دیواره‌های جانبی سفت‌تری هستند. این سفتی باعث میشود که در هنگام شتاب‌گیری ناگهانی و انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها، لاستیک کمتر دچار تغییر شکل و انحراف جانبی شود.
در نتیجه، انرژی موتور به شکل مؤثرتری به جاده منتقل میشود و هرزگردی لاستیک به حداقل می‌رسد. این ویژگی می‌تواند به بهبود چسبندگی اولیه، شتاب‌گیری بهتر و واکنش‌پذیری سریع‌تر خودرو کمک می‌کند. همچنین لاستیک‌های با فاق بلندتر، به‌دلیل انعطاف‌پذیری بیشتر، در هنگام شتاب‌گیری شدید، ممکن است دچار پیچش و تغییر شکل شوند. همین این امر می‌تواند منجر به کاهش راندمان انتقال قدرت و افت کمی در شتاب‌گیری شود.
تاثیر فاق لاستیک در نرمی
یکی از بارزترین تأثیرات انواع فاق لاستیک، تاثیر آن روی نرمی و راحتی سواری است. لاستیک‌های فاق بلندتر، مانند یک لایه ضربه‌گیر طبیعی عمل می‌کنند. دیواره جانبی بلند، بخش قابل توجهی از ارتعاشات، ضربات و لرزش‌های ناشی از ناهمواری‌های جاده را قبل از رسیدن به سیستم تعلیق خودرو جذب می‌کند. بنابراین شوک‌های کمتری به کابین وارد میشود و تجربه سواری نرم‌تر و راحت‌تر خواهد بود.
در مقابل، لاستیک‌های با فاق کوتاه به‌دلیل دیواره جانبی سفت و کم‌ارتفاع، قابلیت کمتری در جذب ضربات دارند. در این حالت هرگونه ناهمواری، مستقیماً از طریق تایر به سیستم تعلیق و سپس به کابین منتقل میشود. این امر منجر به سواری خشک‌تر و سفت‌تر میشود که ممکن است برای برخی رانندگان ناراحت‌کننده باشد. البته در کنار فاق، کیفیت لاستیک خریداری‌شده هم کیفیت سواری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر قصد خرید لاستیک ایرانی را دارید، توصیه می‌کنیم سراغ برندهای معتبری مثل لاستیک بارز بروید.
فاق لاستیک مناسب | انتخابی برای بهبود عملکرد و ظاهر خودرو
فاق لاستیک بیش از یک جزء ساده از تایر است و نقشی حیاتی در ایمنی، راحتی، هندلینگ، پایداری و ظاهر خودرو ایفا می‌کند. انتخاب بین فاق کوتاه و فاق بلند، به این بستگی دارد که عملکرد اسپرت‌تر با فرمان‌پذیری دقیق‌تر برایتان مهم است (فاق کوتاه) یا راحتی بیشتر در مسیرهای ناهموار با جذب بهتر ضربات را ترجیح می‌دهید (فاق بلند). با درنظرگرفتن نکات این مقاله، می‌توانید لاستیک مناسب را برای بهترین عملکرد، کمترین فشار به سیستم تعلیق و تجربه بهتر سواری انتخاب کنید.
برای خرید لاستیک چینی مانند لاستیک داینامو، می‌توانید به فروشگاه راسا ویستا تجارت (اتوراسا) مراجعه کنید.
سوالات متداول
من ساره الهی فوق لیسانس و تولیدکننده محتوای تخصصي با بيشتر از 6 سال سابقه. متخصص در حوزه خودرو و صنعت و نگارش انواع محتوای تخصصی و عمومی. هدف من ارائه اطلاعات دقیق، کاربردی و به‌روز به شماست تا در زمينه خودرو، قطعات و لوازم جانبي ان به شما كمك كند و منجر به انتخابهاي هوشمندانه‌تري شود.
