ترک خوردن لاستیک یکی از رایج‌ترین مشکلات خودرو است که تقریبا تمام رانندگان حداقل یک‌بار با آن مواجه شده‌اند. لاستیک ترک‌خورده، اثربخشی و استحکام خود را از دست می‌دهد و ایمنی ماشین و سرنشینان آن را به خطر می‌اندازد. دلایل متعددی وجود دارد که باعث ایجاد ترک در لاستیک می‌شوند. با مجله اتوراسا همراه باشید تا ضمن آگاهی از علل ترک خوردن لاستیک به بررسی راهکارهای پیشگیری از بروز این مشکل بپردازیم.
ترک خوردن لاستیک
ترک خوردگی، یکی از انواع آسیب لاستیک است که باعث کاهش استحکام و اثربخشی این قطعه مهم خودرو می‌شود. ترک‌های ریز و درشت به دلایل متعددی در اطراف لبه‌های سطوح برجسته و سطح مشترک میان آج و دیواره کناری یا بغل تایر مشاهده می‌شوند. ترک خوردگی معمولا به شکل یک خط یا خراش باریک است که به اطراف امتداد پیدا می‌کند. اگر متوجه ترک خوردن لاستیک خودرو شدید، باید هر چه سریع‌تر نسبت به تعویض لاستیک ترک‌خورده اقدام کنید. اما لاستیک به چه دلایلی دچار ترک می‌شود؟
بیشتر بخوانید: گل لاستیک چیست؟
دلایل ترک خوردن لاستیک چیست؟
هر راننده‌ای باید بداند که چه عواملی باعث ترک در لاستیک خودرو می‌گردد تا حتی‌المقدور از آن‌ها دوری کند. البته برخی علل ترک خوردگی لاستیک اجتناب‌ناپذیر هستند و حتی در بهترین شرایط نگهداری نیز لاستیک‌ها به تعویض نیاز دارند. ترک خوردگی، یکی از مهم‌ترین دلایل لرزش تایر و در نتیجه لرزش خودرو به حساب می‌آید که در صورت مشاهده آن می‌بایست هر چه سریع‌تر به یک آپاراتی یا تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید. دلایل ترک خوردن لاستیک را در ادامه شرح می‌دهیم.
سن لاستیک
گذشت زمان می‌تواند دلیل ترک خوردن لاستیک باشد. تایر ماشین از متریال کشسانی ساخته شده که ذاتا با مرور زمان تخریب می‌شوند. ساختار شیمیایی آن‌ها ضعیف شده و این موضوع به صورت ترک‌های ریز روی لاستیک آشکار می‌شود. بنابراین حتی اگر یک لاستیک دست‌نخورده باقی بماند، بازهم با گذشت زمان سفت و شکننده شده و با از دست دادن خاصیت کشسانی، ترک می‌خورند.
اشعه ماورای بنفش خورشید و گرما
یکی دیگر از دلایل ترک خوردن لاستیک مواجهه مستقیم با اشعه ماورای بنفش آفتاب یا گرمای بیش از حد است. گرما پلیمرهای موجود در لاستیک را دچار انبساط کرده و در درازمدت، زنجیره‌های پلیمری را تخریب می‌کند. این تخریب ساختاری با ترک خوردگی همراه است و در این میان عوامل دیگری مثل اشعه ماورای بنفش خورشید باعث گسترش ترک‌ها می‌شود.
باد لاستیک
باد لاستیک نقش بسزایی در سلامت این قطعه مهم ایفا می‌کند. لاستیک کم‌باد در هنگام رانندگی اصطکاک بیشتری با جاده داشته و گرمای بیشتری تولید می‌کند. لاستیک پرباد نیز فشار اضافی به دیواره وارد کرده و باعث آسیب به ساختار تایر می‌شود. تورم لاستیک و ترک خوردگی، جزو مشکلاتی هستند که دلیل فشار نامناسب باد لاستیک اتفاق می‌افتد. به همین خاطر توصیه بهتر است به طور منظم باد لاستیک‌های وسیله نقلیه خود را چک و تنظیم کنید.
سایش لاستیک
ترک خوردن لاستیک خودرو می‌تواند به دلیل سایش باشد. ساییدگی لاستیک به نوبه خود علل متعددی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تنظیم نبودن سیستم تعلیق و هم‌راستایی چرخ‌ها اشاره کرد. وقتی تعلیق تنظیم نباشد، چرخ‌ها در یک راستا در سطح جاده قرار نمی‌گیرند و فشار متفاوتی روی هر یک از آن‌ها اعمال می‌شود. حتی در صورت تنظیم تعلیق نیز بهتر است در بازه زمانی مشخص، جای لاستیک‌ها را به صورت ضربدری عوض کنید تا سایش به طور یکسان در تایرها اتفاق بیفتد. تاریخ تولید لاستیک، باد کردن کمتر یا بیشتر از حد مجاز، رانندگی تهاجمی، شرایط آب و هوایی و چشم‌پوشی از بالانس تایر نیز از دیگر عوامل سایش لاستیک و در نتیجه ترک‌خوردگی تایر به حساب می‌آیند.
بیشتر بخوانید: تاثیر گرما بر روی لاستیک؛ قاتل بی‌صدا در تابستان!
تغییرات دمایی
گرم و سرد شدن‌های ناگهانی، ساختار پلیمری لاستیک را تخریب می‌کنند. در صورت تکرار و تداوم، تایر ماشین دچار دوپوستی شدن و ترک‌خوردگی‌های کوچک و بزرگ می‌شود. دوپوست شدن تایر یکی از آسیب‌های جدی به این قطعه مهم است که ایمنی را به‌شدت به خطر می‌اندازد. در این حالت، لایه‌های لاستیک پس از ترک خوردن از هم جدا شده و خطر ترکیدن ناگهانی را محتمل‌تر می‌کند. کاهش عمق آج‌ها، لرزش غیرعادی لاستیک، ایجاد برآمدگی‌هایی شبیه به تاول و تغییرات ظاهری مشابه در سطح لاستیک، نشانه‌های هشداردهنده این آسیب هستند.
تحمیل وزن اضافی روی لاستیک
وزن خودرو و متعلقات آن بر دوش چرخ و لاستیک است. بارگیری بیش از حد و سنگین کردن ماشین باعث فشار مازاد روی لاستیک و اجزای داخلی آن، از جمله آج و دیواره شده و احتمال ترک خوردن لاستیک ماشین را افزایش می‌دهد. به بیان دقیق‌تر، هر تایر می‌تواند وزن مشخصی را تحمل کند که به این ویژگی شاخص بار مجاز گفته می‌شود. اگر این وزن از حد مجاز فراتر رود، ساختار لاستیک تحت فشار قرار گرفته و احتمال بروز ترک‌خوردگی و ترکیدن لاستیک افزایش می‌یابد. این موضوع به طور خاص در شرایط رانندگی با سرعت بالا یا جاده‌های ناهموار، خطرناک‌تر است.
استفاده از مواد شوینده قوی و واکس‌های شیمیایی
برای افزایش مقاومت لاستیک در برابر گرما و تابش مستقیم نور آفتاب، واکس‌های متعددی در بازار قابل خرید هستند. ولی برخی آن‌ها فاقد مرغوبیت و غیراستاندارد بوده و باعث ایجاد و گسترش ترک در سطح تایر می‌شوند. در صورت تمایل به استفاده از واکس تایر به سراغ برندهای معتبر و باکیفیت بروید.
از طرف دیگر، کاربرد مواد شوینده قوی برای تمیز کردن تایرهای ماشین شاید در ظاهر نتیجه مطلوبی داشته باشد، اما با مرور زمان باعث ترک خوردن لاستیک می‌شود. فرقی ندارد لاستیک چینی باشد یا ایرانی یا خارجی. اثر مواد شیمیایی قوی کمتر از گرما و اشعه ماورای بنفش نیست و ساختار پلیمری لاستیک را به نابودی می‌کشاند. برای تمیز کردن لاستیک‌ها بهتر است از محلول آب و صابون معمولی استفاده کنید.
دلیل ترک خوردن لاستیک از بغل چیست؟
ترک خوردن لاستیک از بغل یکی دیگر از مشکلات رایجی است که بسیاری از راننده‌ها با آن مواجه شده‌اند. برخورد با موانع موجود در جاده، رایج‌ترین علت ترک خوردن بغل لاستیک است. با اجتناب از رانندگی تهاجمی و رعایت قواعد رانندگی محتاطانه می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید. بارگیری و فشار بیش از حد به تایرها، دلیل دیگری برای ترک خوردن لاستیک از کنار در نظر گرفته می‌شود. میزان تحمل‌پذیری بار توسط هر لاستیک روی دیواره آن درج شده است.
از این گذشته، تایرهای بی‌کیفیت از برندهای معتبر به دلیل استفاده از متریال غیرمرغوب در ساخت آن‌ها، زودتر دچار مشکلات متعددی همچون سایش، تورم و ترک خوردگی می‌شوند. بنابراین انتخاب بهترین لاستیک خارجی یا ایرانی را از بین برندهای شناخته‌شده و معتبر دارای گارانتی انجام دهید. فروشگاه اینترنتی اتوراسا با عرضه لاستیک‌های چینی داینامو، تجربه سواری با یک تایر نرم، مطمئن و باکیفیت را تضمین می‌کند.
ترک خوردن لاستیک خودرو چه خطراتی دارد؟
ترک خوردن لاستیک خودرو با خطرات ناگوار متعددی همراه است. به همین خاطر توصیه می‌شود در صورت مشاهده ترک‌خوردگی تایر هر چه سریع‌تر نسبت به تعویض آن اقدام کنید. یکپارچگی ترکیب لاستیک تأثیر مستقیم در عملکرد این قطعه مهم دارد و اگر این انسجام از بین برود، نه‌تنها عملکرد خودرو تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد، بلکه ایمنی به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. جدی‌ترین خطر رانندگی با لاستیک ترک‌خورده ترکیدن لاستیک است. این اتفاق که معمولا در هنگام رانندگی رخ می‌دهد، پیامدهای فاجعه‌آمیزی به همراه خواهد داشت.
بعلاوه، هرگونه نقص از جمله ترک‌خوردگی در تایر باعث کاهش کنترل روی خودرو می‌شود. لاستیک ترک‌خورده در هنگام حرکت دچار لرزش شده و این لرزش را به ماشین انتقال می‌دهد. رانندگی بدون داشتن کنترل لازم روی خودرو، ایمنی سرنشینان و سایر کاربران جاده را به خطر می‌اندازد. این مسئله در جاده‌های برفی و لغزنده بغرنج‌تر است.
آیا ترمیم ترک لاستیک امکان‌پذیر است؟
در بعضی مواقع می‌توان ترک‌های لاستیک را پوشاند، البته به شرطی که روی دیواره لاستیک نباشند. برای این کار، چسب‌های متعدد در بازار یافت می‌شود. کافیست ابتدا لاستیک را تمیز کرده و سپس چسب را روی محل موردنظر قرار دهید و با اعمال کمی فشار، چسب را به خوبی به تایر بچسبانید.
ولی به خاطر داشته باشید که پوشاندن ترک لاستیک خودرو به معنی برطرف کردن مشکل نیست. در حقیقت ترمیم ترک لاستیک تنها جنبه زیباشناختی داشته و تأثیر منفی آن را کاهش نمی‌دهد. برای مواجهه نشدن با این مشکل غیر قابل حل، بهتر است شیوه‌های جلوگیری از ترک خوردن لاستیک را به خاطر سپرده و از آن‌ها پیروی کنید.
راهکارهای جلوگیری از ترک خوردن لاستیک
با توجه به ماهیت لاستیک، مشکل ترک‌خوردگی دیر یا زود اتفاق می‌افتد، مخصوصا اگر زمان زیادی از تاریخ تولید تایر گذشته باشد. با این حال با دو راهکار مؤثر می‌توان از ترک خوردن زودهنگام لاستیک پیشگیری کرد. نخستین راهکار، نگهداری صحیح است که شامل رعایت نکاتی مثل انجام سرویس‌های دوره‌ای، رانندگی اصولی، تنظیم منظم فشار باد لاستیک‌ها، دور نگه‌داشتن ماشین از تابش مستقیم نور آفتاب، استفاده از واکس‌های محافظ مرغوب و باکیفیت، توجه به شاخص بار مجاز لاستیک و انتخاب مسیرهای هموار برای رانندگی می‌شود.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید لاستیک؛ اشتباه نکن، درست انتخاب کن!
مراقبت از لاستیک‌ها و تمیز نگه‌داشتن آن‌ها نیز احتمال ترک‌خوردگی زودهنگام را کاهش می‌دهد. با تمیز کردن لاستیک‌ها، انباشت آلودگی‌ها و مواد مضری که باعث فرسودگی و ترک‌خوردگی تایر می‌شوند، را زدوده و متوجه ترک‌ها و بریدگی‌های احتمالی روی سطح تایر خواهید شد، پیش از آنکه ایجاد دردسر کنند. برای شستشوی تایرها از شوینده‌های مناسب و غیرتهاجمی استفاده کنید تا ضمن درخشندگی، ساختار لاستیک خودرو لطمه نبیند.
جمع‌بندی
لاستیک خودرو حتی در بهترین شرایط نگهداری نیز به دلیل رسیدن به تاریخ انقضا، دچار ترک خوردگی می‌شود. با این حال عواملی مثل گرما و سرمای شدید، استفاده از شوینده‌های نامناسب، کاربرد واکس‌های محافظ نامرغوب، رانندگی تهاجمی، عدم توجه به باد لاستیک‌ها و شاخص بار مجاز، احتمال بروز و گسترش ترک خوردگی لاستیک را افزایش می‌دهند. در صورت مشاهده ترک روی لاستیک بهتر است هر چه سریع‌تر نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
پرسش‌های متداول
من دلارام شرف الدین هستم و ارشد هوش مصنوعی دارم. عاشق فناوری هستم و از سال ۱۳۹۵ فعالیت خودم رو به عنوان مترجم و تولیدکننده محتوا در حوزه های متنوع تکنولوژیکی از جمله دستگاه‌های هوشمند و خودرو شروع کردم و در حال حاضر با رسانه های خبری مختلف همکاری دارم.
